Автомобиль: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш "Автомобиль" бетін қорғады ([Өңдеуге=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі) [Жылжытуға=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі))
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
5-жол:
Автомобильдердің республика үшін ерекше маңыздылығы [[Қазақстан]]ның кең байтақ аумағы және халық тығыздығының сиректігі алдын ала анықтайды. Бұл жекелеген өңірлер үшін жүктерді және жолаушыларды жеткізудің бірден-бір құралы болып табылады.
 
Қазіргі таңда автомобиль пиасасында атқаратын қызметі, [[техникалық сипаттама]]сы, бағасы және басқа да өзгешеліктері бар көп мөлшерде автомобиль модельдері кездеседі. Оның негізгі себебтерінің бірі автомобиль [[өндіруші фирма]]ларының арасындағы бақталастық болып табылады. Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте тұра қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады. Бұл ретте қазіргі [[экономикалық автомобиль|автомобильдер экономикалық]], [[экологиялық автомобиль|экологиялық]] және әлеуметтік себептермен анықталатын жалпы заңдарға қарай жетілдіріледі.
 
[[Сурет:Patent-Motorwagen Nr.1 Benz 2.jpg|thumb|right| Бенц патентінде автомобиль, 1886]]
75-жол:
'''Автомобиль''' – механизмдер мен жүйелер жиынынан тұратын күрделі машина. Олардың құрылысы әркелкі болуы мүмкін. Дегенмен, көпшілік автомобильдерде негізгі механизмдердің жұмыс әрекеті мен құрылыс принциптері бірыңғай болып келеді.
 
'''Автомобиль''' - кемдегенде 4 доңғалағы бар, өз [[энергия]] көзімен қозғалысқа келтірілетін [[Рельс|рельстірельс]]ті қажет етпейтін доңгалақты көліктік құрал. Сонымен қатар [[Троллейбус|троллейбустертроллейбус]]тер, үш доңғалақты 400 кг [[масса]]лы көлік құралдары да автомобиль болып саналады. Әдетте автомобиль деп жеке автомобильді және автопоезды айтады.<ref> Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006.</ref>
 
Механизмдердің қызметі мен өзара орналасуына байланысты автомобильдерді құрастыру жағы көбіне ортақ болып келеді.
91-жол:
'''Негізгі агрегаттардың орналасуларының жалпы сұлбасы'''
 
Автомобильдер жетекші дөңгелектерінің орналасуы мен санына байланысты алдынан жетекті, артынан жетекті және толық жетекті болып бөлінеді.
 
Жетекші дөңгелектердің санын анықтауға автомобильдің дөңгелек формуласы көмектеседі. Дөңгелек формуласындағы бірінші сандық белгі автомобильдің жалпы дөңгелектер санын, екінші сандық белгі автомобильдің жетекші дөңгелектер санын білдіреді. Алдынан немесе артынан жетекті автомобильдің дөңгелек формуласы 4x2, толық жетекті автомобильдің дөңгелек формуласы 4x4 деп жазылады.
97-жол:
Сонымен жетекші дөңгелектер қозғалтқыштан механизмдер қатары арқылы алған механикалық энергияның күшімен автомобильді тартып немесе итеріп қозғалтады. Қозғалтқыштан алынған айналу моменті алдыңғы дөңгелектерге берілсе алдынан жетекті, артқы дөңгелектерге берілсе артынан жетекті, барлық дөңгелектерге берілсе толық жетекті деп аталады.
 
Автомобильдер қозғалтқыштың алдында, артында және ортасында орналасуына байланысты үшке бөлінеді.
 
 
'''Шанақтардың негізгі түрлері'''
Line 113 ⟶ 112:
* '''Таун-кар''':
* '''Комби''':
* '''Лифтбэк''':
 
'''Ашық'''
Line 123 ⟶ 122:
* '''Брогам''' :
* '''Тарга''' :
* '''Спайдер''' :
 
'''Жүк және жолаушы'''
 
* '''Пикап''' :
* '''Фургон''' :
 
'''Автомобильдердің классификациясы'''
Line 167 ⟶ 166:
* [[Toyota]] — 4 млн дана
* [[Ford]] — 3,7 млн дана
* [[General Motors]] — 3,6 млн дана<ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 </ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref>
== Дереккөздер ==
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
 
Line 175 ⟶ 174:
== Тағы қараңыз ==
[[Автокөлік шығаратын елдер тізімі]]
 
{{Stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Транспорт]]
[[Санат:Автомобиль]]
 
 
{{Stub}}
 
{{Link GA|eo}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Автомобиль» бетінен алынған