Адольф Янушкевич: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 5 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2671875 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол:
'''Янушкевич Адольф''' (1803, [[Минск губурниясы]] [[Несвиж]] қаласы – [[1857]] жылы, сонда) – [[поляк]] халқының көрнекті [[демократ]] - [[революционер]]і, көсемсөзші.
 
Ақсүйектер отбасында туған. [[Вильно]] университетінің [[филология]] факультетіне оқуға түсіп (1821 жылы), ақын [[А.Мицкевич]]тің басқаруымен құрылған студенттердің “[[Жасылдар]]” атты ұлт - азаттық қозғалысын жақтайтын жасырын ұйымына мүше болған. Кейіннен [[Подолия]] қаласында [[мұғалім]], қалалық [[сейм]]ге [[депутат]] болды.
 
1830 жылы [[поляк]]тардың ұлт - азаттық көтерілісіне белсене араласты. Сол көтерілістердің бірінде ол жеті рет жараланып, қолға түсті. 1831 жылы [[Брест]], [[Мәскеу]] арқылы [[Вятка]]ға жіберілді. [[Вятка]]дан [[Киев]]ке әкелініп, 1832 ж. 4 наурызда әскери [[сот]] үкімімен [[ақсүйек]] атағынан айырылып, 25 жылға [[Сібір]]ге жер аударылды. Янушкевич айдаудың алғашқы 12 жылын [[Сібір]]де өткізді.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> Кейіннен [[Тобыл (өзен)|Тобылда]], [[Есіл]]де тұрды. Мұнда ол өзі секілді айдауда жүрген отандасы, белгілі [[ақын]] [[Густав Зелинский|Г. Зелинскиймен]] кездесіп, етене араласты. Осының нәтижесінде [[Зелинский]]дің қазақ елі туралы “[[Қазақ]]” және “[[Дала]]” атты дастандарының тууына ықпал етті. 1841 жылы [Омбы|[[Омбыдағы]] шекаралық басқармаға ауысуға рұқсат алды. Іс қағаздарын тіркеуші қызметін атқара жүріп, 1843 жылдан бастап қазақ даласына дүркін - дүркін сапарға шығатын [[экспедиция]]лар құрамына енгізілді. Осы сапарларда көргендері мен білгендерін күнделігіне түсіріп, [[Польша]]дағы туыстарына хат арқылы жолдап отырды. Оны, әсіресе, [[қазақ]] елінің [[меймандос]]тығы, әдет - ғұрпы, тілі, салт - санасы, ақындық, шешендік өнерлері қатты қызықтырды. Қазақтың сол кездегі толағай тұлғалары үйсін [[Мәуке би]], аға сұлтан [[Құнанбай Өскенбайұлы]], сұлтан [[Барақ]], ақындар [[Жанақ]] пен [[Орынбай]] жөнінде естелік, пікірлері аса құнды.
 
Янушкевич қайтыс болғаннан кейін, [[Франция]]ға қоныс аударған туыстары оны мәңгі есте қалдыру мақсатымен күнделіктері мен хаттарын “Адольф Янушкевичтің өмірі” деген атпен кітап етіп 1861 жылы [[Париж]] қаласында, кейіннен 1875 жжылы [[Берлин]] қаласында бастырып шығарды. [[Қазақстан]]да Янушкевичтің кітабы “Дневники и письма из поездки по казахским степям” деген атпен 1966 жылы [[Алматы]]да орыс тілінде, 1979 жылы [[қазақ]] тілінде басылып шықты. 2003 жылы Янушкевичтің туғанына 200 жыл толуына орай оның кітабы [[Астана]]да “Қазақ даласындағы сапардың жазбалары” деген атпен екінші рет қазақша аударымда басылым көрді. Сол жылы Янушкевич атына [[пошта]] [[марка]]сы шығарылды. [[Астана]], [[Семей]] және [[Аягөз]] қалаларындағы көшелерге Янушкевич аты берілген.
11-жол:
* [[Франция]]
* [[Париж]]
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{Суретсіз мақала}}
 
{{Stub:Қарағанды облысы: Энциклопедия }}