Аустрия коммунистік партиясы

АВСТРИЯ КОММУИИСТІК ПАРТИЯСЫ (АКП) 1918 ж. 3 ноябрьде құрыл-ды. 1919 ж. Коминтернге енді. АКП пролет. диктатурасы үшін күресу үра-нын көтерін, Сов. Россияны сөзсіз қолдау жағында болды. Алайда ол кез-де партия сан жағынан аз, ұйымдық және идеологиялық жағынан өлсіз еді. АКП басшылары әсіре солшылдық кателерге жол берді. Оның үстіне өр түрлі оппортунистік топтардың жік-пгілдік әрекеттері партия үйымдарын қатты әлсіретті. Партияның бірлігі жолындағы күресте 8-съездің (1925) жр мәні болды, онда жікшіл оппорту-нистер идеялық жағынан талқандал-ды. АКП 10-съезі (1929 ж. февр.) оң-жыл оппортунистерді партиядан шы-ғарды. АКП қатарын топтастыруда И. Коплениг зор роль атқарды; ол 1924 ж. партияның бас секретары бо-ткггт сайланды.

АКП еңбекшілерді фашизмге қарсы күреске жұмылдыру жолында едәуір кріыс істеді. 1933 ж. майда партияға тыйым салынып, ол астыртын жағ-дайға кошуге мәжбүр болды. 1938 ж. жартта гитлершілер Австрияға басып йргеннен кейін, компартия халықты г^рмап фашнстеріне қарсы күреске шақырды, прогресшіл күштердің тәу-еісіздік жолындағы қимылын басқар- ды. Австрия фашистік Германияның үстемдігінен азат етілгеннен кейін (1945) АКП астыртын жағдайдан шықты. 13-съезд (1946 ж. апр.) про-граммалық мәлімдеме жариялап, пар-тияның жаңа Уставын қабылдады. АКП ұлттық тәуелсіздік, бейбітшілік пен демократия үшін күресті орісте-тіп, АҚШ пен Англия империалисте-рінің Австрияны бат. мемлекеттерінің агрессиялық одақтарына тарту әреке-тіне қарсы шықты. Партияның 16-съе-зі (1954 ж. май) «Австрияны тәуел-сіздікке жеткізетін және оны қамта-масыз ететін жол» деген программа-лық мәлімдеме қабылдады. АКП 17-съезі (1957 ж. март) Австрияның дә-йекті бейтараптылық саясат жүргізуі үшін, жаңа соғыс қаупіне қарсы кү-ресу, еңбекшілердің тұрмыс дәреже-сін арттыру, жұмысшы табьгаың бір-лігін нығайту, партиялық ішкі демо-кратияны өрістету, ревизионизм мен реформизмге жол бермеу шараларын белгіледі. АКП коммунистік және жұ-мысшы партиялары өкілдерінің Мо-сквада болын өткен барлық кеңестері-нің документтерін мақұлдады. 1958 ж. февральда АКП конференңиясы «Ав-стрияны социализмге анаратын жол» атты программалық документ қабыл-Дады.

АКП ұйымдары территориялық-өн-дірістік әдіспен құрылған. Партияның жоғарғы органы — АКП съезі. Съез-дер аралығындағы кезеңде партия жұ-мысына ОК басшылық етеді. АКП ор-талық органы — «Фольксштимме» («Уоікззіітше») газеті, теориялық ор-ганы — «Вег унд ңиль» («\Уед иші 2іе1») журналы.

Әдеб.: Коммунисты в борьбе за незави-симость Австрии, пер. с нем., М., 1956; XVII съезд и конференция 1958 года Ком-мунистической партии Австрии, М., 1958. АВСТРИЯЛЫҚТАР—ұлт, Австрияның негізгі халқы. Саны 7 млн-ға жуық (1966). 2 млн-нан аса А. шетелдерде (Италияда, АҚШ-та т. б.) тұрады. А. неміс тілінің диалектісінде сөйлейді. Әдеби тілі — неміс тілі. Дінге сенетін А-тардың 90%-і католиктер, қалғанда-ры — протестанттар.