Жарқырауық қоңыздар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: == Ссылки == → == Сыртқы сілтемелер == using AWB
17-жол:
| synonyms =
}}
'''Жарқырауық қоңыздар''' ({{lang-la|Lampyridae}})  - құпия фосфор шұғыласын шашу қабілетімен танымал қоңыздар тұқымдасы. Тұқымдаста 2000-нан астам уәкілдері бар. Көбінесе сәуле тарату мүшелері әдетте жәндіктің құрсақ ұшында орналасқан. Ол жарқын кутикуламен жабылған және ірі фотгендік жасушалардан тұрады. Онда жүйке мен кеңірдек орын тебеді. Әдетте оларды сәуле түсіргіш қызметін атқаратын зәр қышқылының кристаллдарымен толтырылған жасушалар бүркейді. Майтәріздес заттардың (люциферин) қышқылдану реакциясы нәтижесінде қоңыздар шұғыласын шашады. Кейбір жарқырауықтар оның сәулесі мен ұзақтығын жалғастыруға қабілетті болып келді.
 
== Биолюминесценция ==
27-жол:
Жарқырауық қоңыздар шұғыласының жоғарғы тиімділігі таң қалдырарлық-барлық жұмсалған қуаттың 98%-ы бірден сәулеге айналады, ал энергия сақтаушы шырақта бұл тек 45%-ды ғана құрайды.
 
Малазиға барған адам ''Птероптикс'' тегінен шыққан жарқырауықтарды қызыға тамашалай алады. Олар талдарға қонақтап, деміл-деміл өз "шырағдандарын" сөндіріп қосады. Нақ бір бұтақтар жаңа жылдық әшекейлерге оранғандай кейіпке енеді. Ал ең керемет жарқырауықтар-пирофорлар - Американың тропикалық ормандарын мекендейді. Бұл қоңыздар 4-5 см-ге жетеді, олардың қос бірдей шұғылалы мүшесі бар: құрсақтағы "шырағдан" қызғылт-сары түспен, ал кеудедегі "шырағдан" жасыл реңмен құлпырады. Пирофорлар шығаратын сәуленің күштілігі жәндіктер әлемінді рекордтық көрсеткішке ие - бұл қоңыздан 150 "Иван шылаушындарының" ({{lang-la|Lampyris noctiluca}}) шұғыласы тарайды. Жергілікті тұрғындар, қалпақтарына бірнеше пирофорларды қыстырып алып, түн түнегінде жолдарын адаспай таба алады!
 
Еуразияның қалыпты аймағында кең таралған қарапайым жарқырауықтың тек аналықтары ғана кешке сәуле шашады. Қанаты жоқ, құрттәріздес бұл жәндік қоңыздың дернәсіліне ұқсайды, сол себептен ''Иван шылаушыны'' деген есімге ие. Қалың шалғын ішінде отыратын оның шұғыласына жан-жақтан ұзын денелі қанатты аталықтар ұшып жинала бастайды.
96-жол:
</gallery>
 
== Сыртқы сілтемелер ==
== Ссылки ==
* [http://www.zin.ru/Animalia/Coleoptera/rus/firefli1.htm С. Б. Ланда — Коммуникация у светляков]
* [http://www.zin.ru/Animalia/Coleoptera/rus/incolm.htm Светляки (Lampyridae)]