Жеке тұлға: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 37 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q154954 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиеттер → Дереккөздер, Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
1-жол:
'''Жеке тұлға''' –
# [[Әлеумет|әлеуметтікәлеумет]]тік жағы, адамның бойындағы [[Әлеумет|әлеуметтікәлеумет]]тік сапалар;
# белгілі бір әлеуметтік қоғамнын өкілі болатын, (ұлты, топ, ұжым т.б.) белгілі бір іс-әрекет түрімен айналысатын, қоршаған ортаға деген өзінің қатынасын мойындайтын және өзінің дара ерекшеліктері бар нақты адам. [[Ұлттық психика]] мен жеке адамның [[Психика|психикасыныңпсихика]]сының арақатысы диалектикалық ұқсастықпен жекеліктің айырмашылығымен сәйкес келеді. Жалпылық (ұлттық) және жекешелік (өзіндік) жеке адамның психологиялық кейпінде бірлікте болады. Бірақ олардың ара қатысы әр адамда әртүрлі. Жеке адамның қатынас кеңістігі неғұрлым кең болса, өмірдің барлық жағымен оның байланысы және қарым-қатынасы да әртүрлі болады ішкі дүниетанымы да бай және жеке адамның өз ұлтына тән әлеуметтік сапасы да жоғары болады.
 
Жеке тұлға белгілі бір тәртіппен [[экономика|экономикалық]]лық қызметке қатысушы және толық құқықты қызмет субъектісі ретінде әрекет етуші [[адам]]. Жеке тұлға өз атынан әрекет етеді және ұжымдық құрылым болып табылатын заңды тұлға сияқты [[фирма]] құруға мұқтаж емес. Сондай-ақ ол құқық қатынастарына қатысушы адамды (азаматты) білдіретін термин ретінде де қолданылады.
 
[[Қазақстан Республикасы|Қазақстан Республикасының]]ның [[Азамат|Азаматтық]]тық кодексі бойынша Жеке тұлға – ҚР немесе басқа мемлекеттің [[азамат|азаматы]]ы, сондай-ақ азаматтығы жоқ [[адам]]. Яғни ''“жеке тұлға”'' ұғымы ''“[[азамат]]”'' деген ұғымға тең мағынада қолданылады. [[Азамат]] (Жеке тұлға) – құқықтың жеке субъектісі, оның құқықтық қабілеті (құқыққа қабілеттілігі), яғни азаматтық міндет атқару қабілеті бар.
 
Азаматтық құқықтық қабілет туылған сәтінен бастап туындайды және барлық [[азамат|азаматтарға]]тарға бірдей деп танылады. Ол [[адам|адамның]]ның нақты құқықтары мен міндеттерінің пайда болуының шарты мен алғышарты. [[Азамат|Азаматтық]]тық кодекстің 18-бабына сәйкес азаматтың ҚР шегінде немесе одан тыс жерлерде мүлікті, соның ішінде шет ел [[валюта|валютасын]]сын меншіктенуге; мүлікті мұраға алып қалдыруға; [[республика]] аумағында еркін жүріп-тұруға және тұрғылықты жер таңдауға; республикадан тыс жерлерге еркін шығып кетуге және оның аумағына қайтып оралуға; дербес өзі немесе басқа азаматтармен және [[заң|заңды]]ды тұлғалармен бірігіп заңды тұлғалар құруға; [[заң]] құжаттарында тыйым салынбаған кез келген мәміле жасасып, міндеттемелерге қатысуға; өнертабыстарға, ғылым, [[әдебиет]] және өнер шығармаларына, зияткерлік қызметтің өзге де туындыларына зияткерлік меншік құқығы болуға; басқа да мүліктік және жеке беймүліктік құқықтарды пайдалануға құқы бар. <ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Педагогика]] / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. [[2006]]. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6</ref>
 
Әрекет қабілеттілігі азамат кәмелетке, яғни 18 жасқа толғанда толық көлемде пайда болады. Әрекет қабілеттілігі азаматтың [[экономика]] қызметке қатысуын, атап айтқанда, жеке кәсіпкер ретінде қатысуын қамтамасыз етеді. [[Азамат]] өзінің міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлкімен жауап береді. Жеке кәсіпкер несиегердің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты талаптарын қанағаттандыруға дәрменсіз болса, ол соттың шешімімен дәрменсіз ([[банкрот]]) деп танылады. Шет елдің азаматтарына және азаматтығы жоқ адамдарға ұлттық құқықтық режим беріледі, олардың да [[Қазақстан|Қазақстанның]]ның азаматтары сияқты өзіндік беймүліктік құқықтары болады. <ref>Қазақ энциклопедиясы, 10 том</ref><ref>Орысша-қазакша заңдық түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: Жеті жарғы, 2008. ISBN 9965-11-274-6</ref>
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиеттер==
*[http://free.ucoz.kz/publ/referaty_na_kazakhskom/y/zheke_tla/25-1-0-269 Жеке тұлға]
*[http://www.topreferat.kz/load/referattar/psikhologija/zheke_tla_turaly_tsinikterdi_damuy_referat/25-1-0-2296 Жеке тұлға туралы түсініктердің дамуы реферат ]
*[http://sachok.kz/referat/show/707 Жеке тұлға]
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:Педагогика]]
[[Санат:Терминология]]
[[Санат:Қоғам]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жеке_тұлға» бетінен алынған