Метан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш бот: хорошая статья bs:Metan; косметические изменения |
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
||
1-жол:
[[Сурет:Methane-2D-dimensions.svg|thumb|250px| Метан]]
'''Метан''' ({{lang-la|Methanum}}) - [[Газ]] түріндегі [[көмірсутек]] ''СН<sub>4</sub>'', метанды немесе [[парафинді көмірсутектер]]і тізбегінің алғашқы мүшесі.
== Жалпы мәліметтер ==
Қайнау температурасы — ''161,6 °С'', 1 литр метанның қалыпты жағдайындағы (''Т = 0 °С, Р = 760 мм'') массасы ''0,7168'' г. Метан биологиялық процестер нәтижесінде (''батпақ газы''), шірінділі көмірдің және органикалық заттарға тән өзге де шірінді түрлерінің метаморфтың өзгерістері жағдайында қалыптасқан [[көмірсутек]]ті газдардың ең басты құрамбөлшегі.<ref name="s1
Спиртте, [[эфир]]де және суда ериді, ауамен қауіпті қосылыстар түзеді және түссіз жалынмен жанады. Метан табиғи (97 – 99%), мұнайға серіктес (31 – 90%) және кен (34 – 40%) газдарының негізгі құраушысы. Ол шектелген ауа жағдайында (''батпақ газы, [[суарылатын алқаптағы газ]]'') метан түзетін бактериялар әсерінен органикалық заттар шірігенде пайда болады. [[Сатурн]] және [[Юпитер]] атмосферасы Метаннан тұрады. Метан [[мұнай]] және мұнай өнімдерін термоиялық өңдегенде, тас көмірлерді кокстегенде және гидрлегенде түзіледі. Лабароторияда [[натрий ацетат]]ын сілтімен балқыту, [[алюминий карбиді]]не сумен әсер ету арқылы алады. Метан ''синтез-газ, ацетилен, көгерткіш қышқыл, [[метил]] және [[метиленхлорид]], [[хлороформ]], [[техникалық көміртектер]] алуда қолданылады''. Табиғи газ құрамындағы метанды отын ретінде пайдаланады. Метанның әлсіз есірткілік әсері бар.<ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік.
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
== Дереккөздер ==
<references/>
{{stub}}▼
{{wikify}}
[[Санат:Газдар]]
[[Санат:Алкандар]]
▲{{stub}}
{{Link GA|bs}}
| |||