Менеджмент: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

“Менеджмент” ұғымының мәні мен мазмұны “''басқару''” түсінігіне ұқсас. Сонымен қатар менеджмент ''жоспарлау'', ''ұйымдастыру'', ''үйлестіру, бақылау, ынталандыру'' сияқты қызметтерді атқарады. Ғылыми менеджменттің негізін салушы белгілі ағылшын ғалымы [[Фредрик Уинстоу Тэйлор]] ([[1856]] – [[1915]]). Оның еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару жүйесі алғаш рет [[АҚШ]]-та 19 ғасыр мен 20 ғасыр тоғысында кең пайдаланыла бастады. Қазіргі замандағы менеджмент, негізінен, барлық экономикалық мектептердің тәжірибелері мен бағыттарының жетістіктерін қорытындылау арқылы дамуда. Менеджмент мақсат қоюға, жоспарлауға және саясатты қалыптастыруға міндетті. Ол үшін болжам жасайды. Менеджмент бойынша дәлелденген және жоспарланған операциялары бар ұйымдық құрылым жасау, адамдар арасында міндеттерді бөлу және жауапкершілік деңгейді белгілеу, нұсқау шығару мақсатында әр түрлі шешімдер қабылданады. [[Қазақстан]]да менеджмент қағидаттары, тәсілдері, амалдары нарықтық экономиканың өркендеуіне сай кеңінен таралған.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3 </ref><ref> Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2 </ref></br>

[[Нарықтық экономика]]да ''менеджмент'' фирманы басқарудың негізгі формасы болады. ''Менеджмент '' шешімдер қабылдап, оларды орындауға бағытталған жүйе. Материалдық, еңбек және [[Қаржы ресурстары|қаржы ресурстарынресурстары]]н пайдалану варианттарының мүмкіндігінше ең жақсы оптималдығын жүзеге асыру кезделеді.</br />

''Менеджменттің'' пайда болуы корпоративтік кәсіпкерліктің дамуымен байланысты. Осы болмыста, фирманың мүліктерін басқару қызметі меншік иесінің өкіліне — ''менеджерлерге'' көшеді.</br />

[[Менеджер]] деп [[Акционер|акционерлердіңакционер]]лердің пайда алуын мақсат ететін, ақы алып фирма қызметкерін ұйымдастыратын жалдама жұмысшылар аталады.</br />

[[Өндірістің тиімділігі]]н жоғарылатуға мүмкіндік тудырған еңбекті рационалдау мен оньің қарқындылғын арттыру шарттарын ашқан Тейлор болды. Бұның пікірі бойынша, осы мақсатқа жету үшін басқару саласында төрт қызмет орындалуы керек: мақсатты таңдап белгілеу, мақсатқа жету құралдарды тандау, құралдарды дайындау, нәтижелерді бақылау. А.Файоль бойынша, [[Менеджер|менеджердіңменеджер]]дің міндеті: болжау, ұйымдастыру, жарлық ету (жүргізу), келістіру, бақылау.</br />

Осы заманда менеджменттің төрт қызметі аталады: жоспарлау,ұйымдастыру, мотивациялау, бақылау:</br />

'''Жоспарлау''' фирманың іс-әрекеттерінің мақсаттарын, оларға жетудің басты бағыттары мен құралдарын анықтауды (белгілеуді) тілейді. [[Бизнес-жоспар]] — [[Жоспарлау (экономика)|жоспарлаудың]] негізгі элементі. Есеп беру [[Құжат|құжатықұжат]]ы және [[Инвестиция|инвестициялардыңинвестиция]]лардың басты дәлелі болатын осы бизнес-жоспар, фирма дамуының кешендік жоспарын жасаудың мақсаты — басқарушыларға фирманың жағдайы туралы толық мәлімдеме беру болады. [[Бизнес-жоспар]]ды жан-жақты дәлелдеп жасау [[Инвестор|инвесторларинвестор]]лар жағынан олардың инвестицияларының тұрақты болатындығына және компанияның басқарушыларына сенімділік тудыруды көздейді. [[Бизнес-жоспар]] 3—5 жылға жасалады. Ол мына бөлімдерден тұрады:

* [[қаржы]]лық (экономикалық) стратегия.</br>

Өздерінің даму дәрежесіне байланысты, әрбір жеке [[фирма]]лар жоспардың жекеленген бөлімдеріне бірдей маңыз бермейді. Жұмысқа жаңадан кіріскен фирмалар қаржылық стратегияға назарын кебірек аударады.</br />

Дамыған, қалыптасқан [[фирма]]лар көбінесе өнімдік және өндірістік стратегияның қамын ойлайды. Көпшілік үшін [[бизнес-жоспар]] қысқаша рефератпен толықтырылады.</br />

* нарықтық (өткізу) менеджмент, немесе, маркетинг. </br>

Өндірістік менеджмент белгілі көлемде, белгіленген сапада, келісімді мерзімде және шығындарды барынша төмен жүмсап, тауарлар өндірумен айналасатын басқарушы қосалқы жүйе болып табылады. </br />

Қаржы менеджменті фирманың қаржы құралдарының қалыптасуын табыстардың барынша мол болуын жөне шығындардың барынша аз болуын қамтамасыз ететін қосалқы жүйе.</br />

<ref> name="ReferenceA">С. Әкімбеков, А.С. Баймұхаметова, У.А Жанандаров Экономикалық теория. Оку құралы. Жалпы редакция С. Әкімбековтікі. — Астана: 2002. ISBN 9965-408-99-8 </ref>

Педагогикалық менеджмент оқу-тәрбие,оқу-таным үрдісінің және білім берудің бүкіл жүйесінің тиімділігін арттыруға бағытталған, оларды басқарудың [[Принциптілік|принциптері]], [[Әдіс|әдістеріәдіс]]тері, ұйымдастыру нысандары мен технологиялық тәсілдерінің кешені.

Талдаумен маман-аудиторлар айналысады. Кейде фирманың өз құрамында аудиторлар болады, бірақ көбінесе олар сырттан шақырылады.</br />