Нәсіл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3254959
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол:
'''Нәсіл''' ({{lang-fr| ''race'' }}, {{lang-it| ''razza'' }} — туыс, тайпа) — тұқым қуалау арқылы берілетін ұқсас сыртқы (дене) пішіндері — терісінің түсі, [[шаш]]ы мен [[көз]]і, мұрны мен еріндерінің пішіні, бойы мен дене пропорциясы, сондай-ақ кейбір "жасырын" белгілері ([[қан]]ының тобы және т.б.) бар адамдардың тарихи қалыптасқан тобы. Әр түрлі нысандардың таралу ареалдары сәйкес келмейді, сондықтан нәсілдік шекаралар анық емес және шартты болып келеді. Төрт үлкен нәсілге бөлу қалыптасқан. Олар: негроидтер, оған жақындау аустралоидтер, еуропеоидтер және монголоидтер, олардың ішінен кіші нәсілдер бөлінеді.<ref> Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6</ref>
 
Қазіргі адамзаттың дені үш үлкен нәсілге жатады:
20-жол:
 
==Негроидтік нәсілдерге тән белгілер==
Негроидтік нәсілдердің шаштары бүйра әрі кара түсті, терісінің түсі де қара, сақал-мұрты баяу өседі. Мұрны жалпак, бет пішіні сопақша, көздері үлкен, еріндерінің қалыңдығы айқын байқалады. Нағыз негроидтік нәсілдер, негізінен, [[Африка|Африкада]]да өмір сүреді. Негроидтік нәсілдер де қазіргі кезде басқа құрлықтарда да таралған.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3 </ref>
 
[[File:Kenyan man 2.jpg|thumb|негройдтық нәсіл]]
28-жол:
*адамзат топтасуында (папуляциясында) көптеген генетик. айырмашылықтар бар. Оны бірыңғай папуляц. тұрғыдан алып қарағанның өзінде адамзат тобында таза Р. жоқ;
*адамзаттың нәсіл заңдылықтарына орай оның физ. ерекшеліктері шартты түрде үлкен Р-ларға, одан кейін кіші Р-ларға ажыратылады. Жалпы адамзат кем дегенде үш үлкен Р-ға жүйеленеді;
*ешқандай халық, ұлт, тіл, дін, мәдени топ өзінше жеке Р. құрай алмайды. Р. деген ұғым тек биол. мағынада пайдаланылады. Р-ның мән-мағынасын тұжырымдаған декларацияда бүкіл әлемдегі адамзаттың барлығының биол. мүмкіншіліктері бірдей екендігі айтылады.
 
Олар қалай және қандай затты және рухани өркениетті дамытам десе ерікті екендігі көрсетілген. Қазіргі уақытта әлем халықтарының антропол. жүйелеу әдістемелері бойынша еуропеоид, негроид, моңғолоид секілді негізгі үш үлкен Р. белгілі. Бұлардың әрқайсысы бірнеше кіші Р-ларға ажыратылады (қ. Нәсілдер). Сонымен қатар әрбір үлкен Р. жігінде аралас кіші Р-лар бар. Мыс., еуропа тектес және моңғол тектес Р-лар жігінде ерте заманнан бері олардың араласуынан пайда болған кіші тұран тектес (оңт. сібір) Р. бар. Оның өзі мынадай үш антропол. нұсқаға ажыратылады: қазақстандық антропол. нұсқа (''өкілі қазақтар''), [[тянь-шань]] өңірлік нұсқа (''өкілі қырғыздар''), алтай-саяндық нұсқа (''өкілі хакастар'');
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{Stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Нәсілдер|*]]
 
 
{{Stub}}
 
[[en:Race (classification of humans)]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Нәсіл» бетінен алынған