Валюта: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:All-currency-symbol.svg|thumb|Бүкіл әлем валюта символы]]

'''Валюта'''({{lang-it|voluta}} — [[құн]], [[баға]]) — [[тауар]]лар құнының шамасын өлшеу үшін пайдаланылатын [[ақша]] [[өлшем]]і. Халықаралық валюталық [[қаржы]] операциялары тәжірибесінде ол мынадай мәндерде қолданылады: 1) [[мемлекет]]тің ақша өлшемі және оның типі ([[алтын]], [[күміс]], [[қағаз]] ақша),<ref>Орысша-қазақша заңдык түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: Жеті жарғы, 2008. ISBN 9965-11-274-6</ref> мысалы, [[Қазақстан]]ның ұлттық ақшасы — [[теңге]], [[Ресей]]дікі — [[рубль]]; 2) шет мемлекеттердің ақшасы; 3) халықаралық (аймақтық) есеп айырысу өлшемі (вексель, чек, банкнот) және төлем құралы. 19 ғ-ға дейін күміс валюта мен биметаллизм кең тарады. 19 ғ-дың басында [[Ұлыбритания]]да, 19 ғ-дың 2-жартысынан басқа елдерде алтын валюта енгізілді. Валютаның жалпы [[дағдарыс]]ы кезеңінде (1-дүниежүзілік соғыс кезінде) қағаз валюта кеңінен қолданыла бастады. Алтын мен күміске айырбасталмайтын [[банкнот]]тар қағаз ақша түрінде болды. Ел [[экономика]]сында ауық-ауық [[инфляция]] болғанда, қағаз валюта құнсызданып отырды. Мұндай жағдайда кейбір елдер өз валютасының номиналды алтындық баламын тұрақтандыруға тырысады. Көптеген елдерде валюта курсы валюталық шектеу арқылы реттеледі. Валюталар пайдаланылу тәртібіне қарай айырбасталымды (конверсияланатын), ішінара толық айырбасталымды және айырбасталмайтын (томаға тұйық) валюта болып үшке бөлінеді.

 

Бірінші топқа валюталық шектеу жойылған елдердің валютасы (АҚШ доллары, т.б.) жатады. Ол кез келген шет ел валютасына айырбасталады. Ішінара айырбасталымды валютаға валюта операцияларын жасауға толықтай валюталық шектеу жойылмаған елдердің валютасы (мысалы, [[Ұлыбритания]]ның, [[Франция]]ның, [[Италия]]ның, сондай-ақ [[ТМД]] елдерінің) жатса, соңғы топқа барлық операциялар бойынша валюталық шектеу сақталған елдердің валютасы жатады. Томаға-тұйық валюта өз мемлекеті шегінде ғана айналыста болады.<ref name="source1"/>

== Валюта Тәуекелдігі ==

Қор және тауар биржаларында сыртқы сауда, кредиттік және валюталық операцияларды өткізу кезінде, ұлттық валютаға қатынасы бойынша шетелдік валюта курсынын өзгеруімен байланысты валюталық құндылықтарды жоғалту қаупі. Ашық валюталық ұстанымы бар болған кезде пайда болады.

<references/>