Аскарида: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 14 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q310838 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол:
[[File:Человеческая аскарида.jpg|thumb|right|Аскарида]]
'''Аскарида''' (Ascarіdae) – [[жұмырқұрт|жұмырқұрттар]]тар класына жататын дара жынысты [[құрт]]; нематод тұқымдасына жатады. Омыртқалы жануарларының ішек тоғышарлары.
 
Негізгі аскарида туысына 18 түр жатады. ТМД-да 8 түрі бар. Оның кейбіреулері: адамда (Ascarіs lumbrіcoіdes), [[жылқы|жылқыда]]да (Parascarіs eguorum), [[қасқыр|қасқырда]]да (Toxocara canіs), т.б. кездеседі. Адам Аскаридасы паразиттік түрде тіршілік етеді. Оның ұрғашысының ұзындығы 25 – 40 см, еркегінің ұзындығы 15 – 25 см-ге жетеді. Ұрғашысы тәулігіне 200 – 250 мың [[жұмыртқа]] салады. Сыртқы ортада 20 – 30°С жылылықта дамыған жұмыртқадан 10 – 15 күнде [[дернәсіл]] пайда болады. Ащы ішекте дамыған дернәсіл жұмыртқа қабын жарып шығады. Олар ішектің [[сілекей қабаты|сілекей қабатын]]н тесіп өтіп, [[вена|венаға]]ға енеді. [[Қан жүйесі]] арқылы бауырға, оң жақ жүрекшесіне, одан өкпеге жетеді. Біршама жетілгеннен кейін дернәсілдер [[қолқа|қолқаға]]ға, [[трахея|трахеяға]]ға жылжып, жөтелгенде ауыз қуысына түседі. Сілекеймен қайта жұтылып, екінші рет ас қорыту жолына түскен соң, ас ішекте тұрақтап, 1,5 – 2,5 айда ересек Аскаридаға айналады. Әлбетте Аскаридалар ішектегі қорытылған аспен қоректеніп, адам организмінде 7 – 10 айдай өмір сүреді. Организмде бірден бірнеше жүзге дейін Аскаридалар кездеседі. Соның нәтижесінде адамның орталық [[жүйке]] жүйесі зақымданады, мазасыздық пайда болады, зат алмасу процесі бұзылады. Әсіресе дернәсілдерінің зақымдау әрекеті басым келеді. Олар алғашқы өсу кезінде [[қан түйіршіктері|қан түйіршіктерін]]н, бауыр тінін, [[өкпе альвеолары|өкпе альвеоларын]]н теседі, [[аллергия|аллергиялық]]лық қоздыру тудырады. Адамда Аскарида әсерінен пайда болған ауруды қазақ [[бөсір]] деп атайды.<ref name=source1> [[Қазақ энциклопедиясы]] I том</ref>
 
== Сілтемелер ==
12-жол:
* [http://www.ascaris.medicnew.com/ http://www.ascaris.medicnew.com/]
 
==Дереккөздер==
 
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Жұмырқұрттар]]
[[Санат:Медицина]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Аскарида» бетінен алынған