Калькуляция: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 14 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1077518 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
1-жол:
'''Калькуляция''' (латынша ''сalсukatіo'' кіші шот‚ есептеу) өнімнің бір өлшемін өндіруге‚ [[жұмыс|жұмыстардың]]тардың бір өлшемін орындауға‚ қызметтердің бір өлшемін көрсетуге жұмсалған шығынның‚ шығыстың есебі, яғни өнімнің (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) өзіндік құнын айқындау тәсілі. Мұнда жұмсалған шығын калькуляция нысандары, баптары бойынша топтастырылады. Ол құжат (калькуляциялық парақ) түрінде ресімделеді‚ онда [[шығыс]] бағыттар ([[объект|объектілер]]ілер) және белгіленген баптар бойынша көрсетіледі. Калькуляция кәсіпорын ([[фирма]]‚ [[ұйым]]‚ [[бригада]]‚ тағы басқа) дайындаған өнімнің‚ орындаған жұмыстың‚ көрсеткен қызметтің жекелеген түрлері [[өлшем|өлшемінің]]інің өзіндік құнын анықтау үшін негіз болып табылады. Калькуляция жасалған [[уақыт|уақытына]]ына және арналуына қарай жоспарлы, сметалық, нормативтік және [[есеп|есептік]]тік (яки нақты) Калькуляция түрлеріне бөлінеді. Жоспарлы калькуляция. жоспарлы кезеңде (жылда, тоқсанда) өндірілген өнімнің немесе орындалған жұмыстың орташа өзіндік құнын айқындайды. Оны ұйым жоспарлы кезеңде жұмсаған шикізат, [[материал]], [[от|отын]]ын, [[энергия]], [[еңбек]], жабдықты пайдалану шығынының орташа нормаларын және өндіріске қызмет көрсету бойынша жұмсалған шығынның болжалды нормаларын басшылыққа ала отырып жасайды. [[Смета|Сметалық]]лық калькуляция жоспарлы калькуляцияның бір түрі, белгілі бір шарт бойынша бағаны белгілеу, тапсырыскерлермен [[есеп|есептесу]]тесу үшін бір жолғы бұйымға немесе [[жұмыс|жұмысқа]]қа арналып жасалады. Нормативтік калькуляция әдетте жалпы бұйымға, жекелеген жағдайларда бұйымның тораптары мен бөлшектеріне жұмсалған [[өндіріс|өндірістік]]тік шығынның есепті кезеңнің [[бас|басындағы]]ындағы қолданыстағы нормалары негізінде жасалады. Есептік (нақты) калькуляция өнім өндіруге жұмсалған нақты шығын туралы [[бухгалтер|бухгалтерлік]]лік есеп деректері бойынша жасалады. Ол өндірілген өнімнің немесе орындалған [[жұмыс|жұмыстың]]тың есептелген нақты өзіндік құнын көрсетеді.
<ref>Қазақ энциклопедиясы, 10 том</ref>
 
9-жол:
 
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Экономика]]
 
==Дереккөздер==
 
==Пайдаланған әдебиеттер==
<references />
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Экономика]]
 
 
{{stub}}