Бақырғани кітабы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол:
[[Сурет:Timeless Books.jpg|thumb| alt=A.|left]]
 
'''“Бақырғани кітабы”'''<ref>“Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref> — [[түркі тілдес халық|түркі тілдес халықтардың]]тардың 12 ғасырдан сақталған сопылық ағымдағы әдеби [[ескерткіш]]тердің бірі. Авторы, сопылық ағымның ірі өкілі — [[Сүлеймен Бақырғани]]. Бақырғанидың сопылық мазмұндағы хикмет-өлеңдері кезінде ұлан-ғайыр [[Қыпшақ даласы]] мен [[Орталық Азия|Орталық Азияның]]ның [[Түркітүркі тілдес халықтар|түркі тілдес халықтарының]]ының арасында кеңінен тарағаны тарихтан жақсы мәлім болғанымен, ақын мұрасы тек 19 ғасырда ғана толық жинақталып, [[Қазан]] және [[Стамбұл]] баспаларынан “Бақырғани кітабы” деген атпен бірнеше рет (1846, 1877, 1882, 1898 жылдары) басылып шықты. “Бақырғани кітабы” — '''бес бөлімнен''' тұрады. <br />
 
*''Бірінші бөлімі'' — [[көңіл-күй]] жырлары;
*''екіншісі'' — сопылық идеясын насихаттауға арналған дидактикалық философиялық [[хикмет-өлеңдер|хикмет-өлеңдері]]і;
*''үшіншісі'' — Алланы мадақтауға арналған жырлары (“Меғрожнаме”);
*''төртіншісі'' — “Ақыр заман көріністері” дастаны;
*''бесіншісі'' — “[[Бибі Мариям]]” толғауы. <br />
 
“Бақырғани кітабының” басты идеясы — оқырманын ізгілікке, имандылыққа, рухани тазалыққа үндеу. [[Ақын|Ақынның]]ның айтуынша, әрбір адам рухани тұрғыдан кемелденген дәрежеге жетуі үшін Алланы ([[Хақ|Хақты]]ты, абсолюттік рухты) толық танып-білуі тиіс. Ал, бұл биік мақсатқа жетуі үшін адам алдымен төрт асудан сүрінбей өтуі керек. Олар: шариғат (ислам заңдары мен әдет-ғұрыптарының жинағы), [[тариқат]] ([[сопылық]] ағымның идеясы, мұрат-мақсаты), [[мағрифат]] (мұсылмандықтың қағида-шарттарын танып-білу) және хақиқат (Хаққа жақындау). Бұл рухани асулардың бірі екіншісіне өту үшін қажетті басқыш болып табылады. Сондай-ақ осы төрт басқыштың әрқайсысы он мақамнан (тоқтамнан) тұрады. Аталған [[төрт]] сатының (басқыштың) қырық мақамын толық танып-біліп, жақсы игерген адам ғана Алланың (ақиқаттың) дидарын көруге мүмкіндік алады. “Бақырғани кітабы” [[жыр]]ларында сопылық идеяның негізгі қағида-шарттарына, сонымен бірге, адамның қоғамда атқаратын қызметіне гуманистік тұрғыдан түсінік беріледі. “Бақырғани кітабы” [[Алла]] сыйлаған өмірдің ләззатынан безбеуге, [[махаббат]] қызығын көруге, ғылым мен өнерді меңгеруге үндейді. Адамды сүю арқылы құдайды сүюге болатыны жырланған. “Бақырғани кітабының” “Бибі Мариям” атты бөлімінде пайғамбарлар, әулие-әнбиелер, әлемнің жаратылысы, т.б. туралы жазылған сопылық-дидактикалық сарындағы жырлар қамтылған. Мұнда [[Ғайса пайғамбар]] өз анасы [[Мариям бибі|Мариям бибімен]]мен [[өмір]] мен [[өлім]], [[мейірімділік]] пен [[зұлымдық]], [[жақсылық]] пен [[жамандық]] жайында әңгімелеседі. “Бақырғани кітабы” оқырман қауымды имандылыққа, ізгілікке, құдайға құлшылық етуге шақырады. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 2 том; </ref>.<ref> Отырар. Энциклопедия. – Алматы.«Арыс» баспасы, 2005 ISBN: 9965-17-272-2 </ref>
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
{{Stub: Қазақ әдебиеті}}