Тауил: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
 
1-жол:
{{Құран Кәрім}}
'''Тауил'''(«негізгі бастауға оралу») - [[Құран|Құранды]]ды немесе суннаны ұтымдылық немесе символикалық-аллегориялық түсіндіру әдісі. Тауил
термині Кұраннан алынған. Шолушылардың пікірі бойынша онда ол сегіз жерде «түсті түсіндіру» деген ұғымды білдіреді, ал қалған тоғызында - «шығу», «салдар». Тауилді тафсирге - дәстүрге негізделген тарихи-филологиялық және заңды шолуға қарсы қою кездейсоқ пайда болған жоқ. Қауымның Құранды тура мағынасында түсінетін және түсіндіретіндер және оның «құпия», «жасырын» астарын білемін дейтіндер болып екіге
бөлінуіне және соңғыларының діни және саяси кездейсоқтығының есе түсуіне орай Тауил [[дихотомия]]сы — тафсир айқындыққа ие
бола түсті.
 
[[Фақиһ]] -«турашылдар» үшін Тауил «жауапсыздықтың», «бетімен кетушіліктің», қасиетті сөздерді түсіндірудің жарқын дәстүрінен бейхабарлықтың баламасына айналса, батинитшілер үшін Тауил қасиетті сөздердің астарын түсінуге қол жеткізу жолындағы
бірден-бір құрал.
 
Мутазилашылар Тауилді жақтады.
15-жол:
 
Тауилді өздерінің діни және саяси мақсаттарына «бірқалыпты» шииттер мен исмаилшылар
кеңінен пайдаланды. «Әсіре» шииттермен салыстырғанда исмаилшылдық Тауилдің бірқатар ерекшеліктері болды.
 
Бір жағынан ол исмаилшыларға тән «арналғандардың» құпия иерархиясын «насихаттауға» неофиттерді әзірлеу практикасына, т.б. саяси бейімдігін негіздеуге қызмет етті. Осымен бір мезгілде олар Тауил өздерінің эзотерикалық [[космологиясы]] мен түп негізі неоплатонизмге барып
тірелетін құтқару туралы ілімінде айтылған қағидалардың ақиқаттығын дәлелдеу үшін жүгінді.
 
 
[[Абдуллаһ ибн Аббас]] (686 ж.ө.) пен [[Джафар әс-Садиқ]] (765 ж.ө.) имамның есімімен, негізінен, сопыларға тән Т-дің теософиялық және «рухани» дәстүрлерінің пайда болуын байланыстырады. Сопы экзегеттері ибн Аббас пен Джафардың беделіне сүйене келіп, Құранның әрбір аятынан төрт «астарды» айырады. Ертеректегі сопылық ілімдегі Тауил процесі Құран сөздерімен терең сіңісіп, ой топшылауларымен ерекшеленсе керек.
Міне, осындай ой толғаулары барысында, кейде тіпті бастапқы мазмұнымен байланысы алшақтап кеткен түрлі [[теософия|теософиялық]]лық
тұжырымдамалар туындады. Жалпы алғанда Тауилдің дамуына сопылық теория мен практикасы көп әсер етті.
 
Тауил суфизмде, әсіресе ибн Араби мен әл-Кашаниде философ өзіндік ой толғаудың негізіне айналды.
Белгілі бір мистика-философиялық сілтемелерден ой түйе отырып, сопы-философ соларды бекемдей түсу үшін Құран мен [[сунна|сунналык]]лык
материалдарды пайдаланды. Бұл орайла сәйкес аяттарды, тіркестерді не болмаса хадистерді іріктеу - оның тек өзіне ғанатән ерекшеліктермен реттелді. Ой топшылаулары барысында экзегеттің бастапқы тұжырымдамасы толықтырылып, [[Құран|Құрандағы]]дағы және Хадистегі материалдардың ықпалымен жаңа мазмұнмен де байытылды.
 
Сопылық Тауил [[әһл әс-Сунна|сунниттік]] дінтанушылардың басым көпшілігінің тарапынан қатты сынға ұшырады. Олар сопыларды исмаилшылармен философтардың Тауил ілімін жалғастырғаны үшін кінәлады.
Line 34 ⟶ 33:
2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{Islam-stub}}
{{wikify}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Құран]]
[[Санат:Ислам]]
 
 
{{Islam-stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тауил» бетінен алынған