Әскери қызмет: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. - Алматы → заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы using AWB
ш clean up, replaced: Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001 → Алматы: «Мектеп» ААҚ , 2001 жыл using AWB
1-жол:
'''Әскери қызмет'''— мемлекеттің [[Қарулы Күштер]]і жүйесінде атқарылатын [[қызмет]], бірқатар мемлекеттерде, оның ішінде Қазақстанда да әскери қызмет азаматтардың өз елі алдындағы қасиетті парызы саналады.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref> Жалдамалы және [[шарт]] жасау арқылы белгіленетін әскери қызмет түрлері де болады. Онда әскери қызмет мерзімі, өтелетін орны, міндеті тағы басқа жағдайлары шартта көрсетіліп, белгіленген тәртіппен екіжақты расталады. [[Қазақстан]]да әскери қызметті өтеу тәртібі ҚР Конституциясында, “Жалпыға бірдей әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы” заңда ([[1993]] жылы 19 қаңтар) және осы заңға [[Қазақстан Республикасы]]ның [[Президент]]інің Жарлығымен ендірілген заңдық күші бар қосымша өзгертулер мен толықтыруларда ([[1995]] жылы 19 мамыр мен 14 қараша) тағы басқа құқықтық құжаттарда тұжырымдалған.Әскери қызмет қатарындағы әскери қызмет және запастағы әскери қызмет түрінен тұрады. Қатардағы әскери қызметтегі [[адам]] әскери қызметші аталады. Оған [[солдаттар]], [[матростар]], [[сержанттар]], [[старшиналар]], прапорщиктер, мичмандар, түрлі дәрежелі (кіші, аға, жоғары) офицерлер құрамы жатады. Қызмет дәрежесіне және әскери атағына орай бір әскери қызметші екіншісіне бастық немесе бағынышты болады. Барлық әскери қызметшілер мен қызметкерлер заңда және әскери жарғыда белгіленген тәртіп пен ережені бұлжытпай дәл сақтауға, ал командирлер мен бастықтар әскери бөлімдерде әрдайым қатаң [[әскери тәртіп]] болуын қадағалауға тиіс, өйткені ол әскердің жауынгерлік қабілеті мен дайындығының жоғары дәрежеде болуын қамтамасыз ететін негізгі шарттың бірі. Әрбір әскери адам [[әскери ант]] қабылдайды және әскери тәртіпті бұзғаны үшін жауап береді.<ref>Қазақстан энциклопедиясы 1-том</ref>
 
'''Әскери қызмет''' (Военная служба) — азаматтардың қарулы күштер қатарында өз еркімен мемлекеттің жүктеген міндеттерін атқаруы немесе өз еркімен мерзімнен тыс қызмет етуі. 1995 ж. кабылданған "Жалпыға бірдей әскери міндеттілік" туралы заңды негізге ала отырып, [[Қазақстан]]ның барлық ер азаматтары нәсілі мен ұлтына, діни сеніміне, біліміне, әлеуметтік және мүліктік жағдайына қарамастан, қарулы күштер қатарында міндетті әскери қызметті атқаруға тиісті. Міндетті әскери қызметке 18 жасқа толған азаматтар шақырылады. Шақыру жұмысы жылына екі рет, мамыр-маусымда және қазан-желтоксанда жүргізіледі. [[Әскери қызметші]]лерді запасқа босату жұмысы да нақ осы мерзімде жылына екі рет өткізіледі. Әскерге шақырылған азаматтардын қызмет<ref>Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: Жеті жарғы, 2008. ISBN 9965-11-274-6</ref> ету мерзімі сарбаздар, сержанттар және әуе қорғаныс күштері мен мемлекеттік шеқараны корғау әскерлері үшін — 2 жыл. [[Жоғары Білім|Жоғары білімі]] бар азаматтар үшін — 1 жыл, Әскери-теңіз флотының матростары, сержанттары мен старшиналарының қызмет ету мерзімі 2,5 жыл. Жоғары оқу орындарын бітірген запастағы [[офицер]]лер 2 жылға әскери қызмет етуге шақырылуы мүмкін. [[Медицина]]лық немесе басқа арнаулы даярлығы бар 19-35 жастағы қыз-келіншектер бейбіт уақытта әскери есепке алынып, жапығу жиындарына қатысады. Сонымен қатар, 19 жастан 35 жасқа дейінгілері ерікті түрде міндетті әскери қызметті атқару үшін қарулы күштер қатарына шақырылуы мүмкін. Қарулы күштер [[офицер]]лерінің міндетті әскери қызметте болуының шекті жасы кіші лейтенанттан бастап [[капитан]]дар үшін — 40 жас. [[Майор]], [[подполковник]] және солармен теңесетіңдер үшін міндетті әскери қызметте болудың шекті жасы — 45, ал [[полковник]]гер үшін — 50 жасқа дейін. [[Генерал-майор]] мен [[генерал-лейтенант]]тар және соларға теңесетіндер үшін — 55 жас, [[генерал-полковник]] пен армия генералдары үшін 60 жас.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:" «Мектеп"» ААҚ , 2001 жыл</ref>
 
==Дереккөздер==