Жоғарғы сатыдағы шаянтәрізділер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Ecrevisse_pattes_rougesEcrevisse pattes rouges.jpg|thumb|''Astacus astacus'']]

'''Жоғары сатыдағы шаянтәрізділер''' (''Malacostraca'') – [[буынаяқтылар]] типінің бір класс тармағы. Ең ертедегі [[қазба]] қалдықтары кембрий кезеңінен сақталған. [[Жер]] шарында кең тараған, 13 отрядқа бірігетін 19,5 мыңдай түрі бар. Дене мөлшері 80 см-ден ([[омар]]) 3 м-ге ([[краб]]) дейін жетеді. Жоғары сатыдағы шаянтәрізділердің негізгі белгісі: бас, кеуде (8) және [[құрсақ]] бунақтарының (6, тек жұқасауытты шаянда – 7) саны тұрақты. Басында жұп фасетті көздері орналасқан. Дене бунақтарының әрқайсысында жұп аяқтары болады, тек құрсақтың соңғы бунағында аяғы болмайды, ол [[тельсон]] деп аталатын мүйізгекке (сегментке) айналған. Тыныс алу және қан айналу жүйесі жақсы дамыған. Қарыны шайнау және сүзу бөліктеріне бөлінген, күрделі асқорыту бездері бар. Ересек түрлерінде антеннальді бездер (бастағы өскіннің 2-жұбының түбінде орналасқан без) [[зәр]] шығарады. Жыныс саңылаулары аналығының 6-шы, аталығының 8-ші кеуде бунағында ашылады. Жоғары сатыдағы шаянтәрізділер [[метаморфоза]] (Мысалы, [[креветка]]) және тура (Мысалы, [[өзен шаяны]]) жолмен дамиды. Бұлардың организміндегі күрделі құрылымдарымен қатар, қарапайымдылар типінде кездесетін қос тармақты құрсақ аяқтарының болуы – осы күнге дейін ғалымдардың арасында класс тармақтың аталуы жөнінде пікірталастар тудыруда. Жоғары сатыдағы [[шаянтәрізділер|шаянтәрізділердің ]]кейбірдіңкейбір түрлері: тағам ретінде пайдаланылады ([[дәуіт шаян]]); балықтардың қорегі болып табылады ([[мизида|мизидалар]]лар); ал крильден (Euphausіa superba) мал азығы, витаминдер, пасталар, сыр қоспасы даярланады.<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>

<references/>