Қаражидек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Қаражидек''' (Vaccіnіum) – қаражидектер тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдік. Қазақстанның таулы, орманды және далалы аймақтарында өсетін 3 (итбүлдірген, көкжидекті [[Қаражидек]] және қаражидек) түрі бар. Бұлардың Биіктігі 15 – 40 см-дей. Ашық жасыл түсті бұтақты өсімдіктер. Ұсақ та сопақша келген жасыл түсті жапырақтары кезектесіп орналасады. Гүлдері қос жынысты, қызғылт жасыл түсті, шар тәрізді болады. Мамыр – маусымда гүлдеп, қыркүйекте жемісі піседі. Жемісі – жұмыр келген қышқылдау дәмі бар қара жидек (миуа). Қаражидек миуасының құрамында 87% су, 7% [[қант]] (оның 1%-дайы сахароза, 2%-глюкоза, 4%-дай фруктоза) болады. Ал жапырақтарында илік заттар, [[арбутин]], [[гидрохинон]], [[С витамині]], түрлі спирттер мен органикалық қышқылдар және [[эфир майы]] бар. Емдік мақсатта Қаражидектің миуасы мен жапырағын пайдаланады. Қаражидек миуасының тұнбасымен асқазан мен ішек қабынуын, іштің қатуын, бүйрек пен қуыққа тас байлануын, радикулит пен ревматизмді емдейді. [[Франция]] лабораториясында жасалған тәжірибелер Қаражидек миуасының адам көзінің көру қабілетін арттыра алатынын анықтаған. Қаражидек жапырақтарының тұнбасы асқазан сөліндегі қышқылды көбейтеді, қан тоқтатады, несеп жүргізеді, сондай-ақ диабетке шалдыққан адам қаны мен несебінің құрамындағы қантты азайтады. <ref> [[Қазақ Энциклопедиясы]] </ref>

Қаражидек – аршагүлдер тұқымдасына жататын көпжылдық бұталы өсімдік. Биіктігі 10-50 см аралығында болады. Құнарлы және жарығы мол жерлерде жақсы өседі. Тік сабақты, жапырақтары жұмыртқа пішіндес сопақтау, жиектері аратісті. Мамыр, маусым айларында гүлдейді. Гүлдері жасыл-күлгін түсті, қысқа гүлсағақта орналасқан. Хош иісті. Гүлдерінің хош иісі жеміс-жидектерді тозаңдандыратын жәндіктерді, әсіресе, араларды өзіне тартады, сондықтан қаражидекті бал өсімдігі деуге болады. Жемісі шар тәріздес домалақ, диаметрі 5-8 мм, қара және көкшіл қара түсті болып келеді.

== Қаражидек туралы тақпақ ==

Жидекті іріктеп, тазартады, жуады да, елекпен үгеді. [[Кастрюль|Кастрюльге]]ге 21/2 стакан ыстық су құйып, құмшекер қосып араластырады. Алынған [[сироп|сиропты]]ты қайнатады, содан соң картоп ұнын қосып, тағы бір рет қайнатады. Ыстық [[кисель|кисельге]]ге жидек пюресін салып, жақсылап араластырады.

==Пайдаланылған әдебиетДереккөздер</span>==