Сфералық астрономия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[File:BesselianElementsCalc6.svg|thumb|left|Сфералық астрономия]]

'''Сфералық астрономия''' – [[Астрономия|астрономияның]] [[Аспан сферасы|аспан сферасындағы]] [[Шырақ|шырақтардың]] көрінерлік қозғалысы мен орналасуын зерттеуге байланысты есептерді шешудің [[математика|математикалық]] тәсілдерін қарастыратын бөлімі. Аспан сферасындағы денелердің орналасуы мен қозғалысын математикалық жолмен зерттеуде горизонталь, [[Эклиптика Лат. Есlіptіca|эклиптикалық]] және екі экваторлық [[координаттар]] жүйесі қолданылады (қараңыз ''[[Аспан координаттары]]''). Аспан шырақтарын тікелей бақылау нәтижесінде алынған координаттар бірсыпыра ықпалдардың әсерінен дәл болып шықпайды. Прецессия мен нутация әсерінен координат [[Ось|осьтері]] ығысады. Аберрация құбылысынан аспан денелерінің сферадағы орны бақылаушыға ығысып көрінеді. Сфералық астрономия есептері [[сфералық тригонометрия]] формулалары арқылы шешіледі. Бақылау нәтижелеріне [[Параллакс|параллакстың]] тигізетін әсері де ескеріледі. Сфералық астрономия [[Күн Жүйесі|Күн жүйесіндегі]] планеталар беттерінің координаттарын анықтаумен де айналысады. Сфералық астрономия [[Күн]] мен [[Ай|Айдың]] тұтылуы, Ай мен [[Үркер]] тоғыстары, планеталардың Күн дискісі тұсынан өту құбылыстарын да зерттейді. Сфералық астрономияның ең басты мәселелерінің бірі – [[Уақыт|уақытты]] дәл өлшеу мен [[күнтізбе]] жасау. Мұның теориялық негізіне [[Жер (ғаламшар)|Жердің]] өз осінен айналуы және оның Күнді айнала қозғалуы алынады.

 

==Пайдаланылған әдебиеттер==