Асшырыш

Асшырыш - атауы гректің "eremos" - шөл, "nra" - құйрық сөздерінен шыққан және табиғат қойнауында өсіп тұрған бұл өсімдік бейнесін айнытпай сипаттайды: аталықтары ұп-ұзын болып желбіреп тұратындықтан улпілдек болып көрінетін қуатты шашақтары кең-байтақ шөл далада көзге алыстан шалынады. Табиғи мекендейтін ортасы айтарлықтай әртүрлі: жазғы аңызақта тастай қатып қалатын қазақстандық шөлдің тығыз саздағы; Түрікменияның құм шағылы; ақ сортаң мен жер бетіне шығып жатқан гипсті жыныстарда өсе береді. Алайда сирек бұталар өсетін қиыршық тасты таулы қыраттардағы шырыштар ерекше тартымды болып келеді. Тамыры жуан болғандықтан, бұл өсімдік қоректік заттарды ұзақ жылдар бойы жинақтап, тіпті құмды шөлдің өзінде қажет кезінде жерасты бөлігін жылдам дамытып, тіршілік етуге қабілетті болады. Асшырыштар өсетін жердің климатына жыл бойы температураның және жауын-шашын мөлшерінің жиі өзгерісі тән, жазы құрғақ әрі ыстық, қысы суық әрі ылғалды болып келеді. Көктемде топырақ қызған кезде 2 метрге дейін бойлап өсіп, көзге ерекше көрініп тұрады.

Асшырыштың жас тамырын қайнатып, тағам ретінде пайдалануға болады. Дәмі жағынан ол қояншөпке ұқсайды. Өсімдіктің барлық бөлігі табиғи талшықтарды сары түске бояуға пайдалануға жарамды. Сонымен қатар шырыштар жақсы балды өсімдік.

Пайдаланылған әдебиет

"Қазақстанның керемет флорасы"