Түрікмен тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Түрікмен тілі''' ([[Латынлатын әліпбиі|латын әліпбиінде]]нде: türkmen, [[Кирил әліпбиі|кириллицада]]: түркмен, [[ISO 639]]-1: tk, ISO 639-2: tuk) — [[Түрікменстан]]ның ұлттық тілі. Бұл тілде Түрікменстанның өзінде шамамен 3430000 адам сөйлейді, бұған қоса басқа елдерде тағы 6000000 адам сөйлейді; соның ішінде: [[Иран]] (2000000), [[Ауғанстан]] (500000), [[Сирия]] (500000), және [[Түркия]] (1000000).

– түрікмен халқының тілі. түрікмен тілі-нде сөйлеушілердің жалпы саны 7 млн-дай (2001), олар Түрікменстан Республикасынан тыс Өзбекстан, Иран, Ауғанстан, Ирак, Сирия, т.б. елдерде тұрады. Түркі тілдері тобындағы оғыз бұтағына жатады. Түрікмен тілі даму барысында қыпшақ тілдерінің әсеріне ұшыраған, сондықтан да кей тұстары қазақ тіліне ұқсас келеді. түрікмен тілі оғыздардың батыс тайпа тілдері негізінде қалыптасқанымен, өзінің даму барысында қыпшақ тілдерінің кейбір белгілерін қабылдаған. Негізгі диалектілері теке, йомуд, гоклен, ерсары, салыр, сарық, чаудор, нохур, қарадашлы, алили, сурхы, хатап, мукры, эски, арабачи, чечес, баят, сакр, кырач, чандыр, хасар, емрели, дуечи, мурче, мехинли, т.б. этн. топтардың атымен аталады. [[Ставрополь]] өлкесіндегі түрікмен диалектісін “трухмен” деп атау дәстүрі қалыптасқан. Көне түрікмен әдеби тілі негізінен поэзия тілі болды. Қазіргі түрікмен әдеби тілі текин (теке) диалектісінің ахал сөйленімі негізінде қалыптасқан. Түрікмен тілі-ндегі 39 фонеманың 18-і дауысты, 21-і дауыссыз дыбыстар. Фонетикасының ерекшелігі ретінде дауыстылардың созылыңқылығы мен ерін үндестігін, морфологиясында сын есімнің граммат. түрленіске түспеуін атауға болады. Ертеден түрікмен тілі-нде араб әліпбиіне негізделген жазу жүйесі пайдаланылып келген, [[1928]] ж. латын әліпбиі қабылданып, [[1940]] ж. кириллицаға ауыстырылған. [[1993 жыл]]ы Сапармұрат Ниязов түрікмен тілі кириллицадан латын әліпбиіне өтендігін мәлімдеген. [[1994]] жылы түрікмен тілінің әліпбиі қайтадан латын әліпбиіне көшірілді.

:Onuň maşyny ýok.<br />

:Öýde Amandan başga adam ýok.<br />

:Үйде Аманнан басқа адам жоқ.<br />

:Men bilemok. 'Мен білмеймін.'<br />

:Men bilemokdym. 'Мен білмейтін едім.'<br />

:Men bilmedim. 'Мен білмедім.'<br />

(Осы үш мысалдың болымды түрлері: 'Men bilyärin', 'Men bilyärdim', and 'Men bildim.' <br />

:Ol ajyganok.<br />

:Ол ашыққан жоқ.<br />

:Ol aç däl.<br />

:Ол аш емес.<br />

:Kofe gyzgyn bolup biler.<br />

:Kofe gyzgyn däl bolup biler.<br />

:Kofe gyzgyn dälmi?<br />

:Men ylgamok.<br />

:Men ylgamadym.<br />

:Men ylgajak däl.<br />