Грамматикалық мағына: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: 1998 ж., → 1998 жыл, using AWB
1-жол:
'''Грамматикалық мағына''' {{lang-ru|грамматическое значение}} — тілде қалыпты сипаты бар (стандартты) сөздер тобы мен сөз тұлғаларына, [[синтаксис]]тік құрылымдарға тән жинакты, дерексіз тілдік мағына. [[Морфология]] саласында сөз таптарынын жалпы мағыналары болсын немесе [[сөз]] тұлгалары мен сөздердін жеке мағыналары болсын [[морфологиялық категория]]лар дәрежесін сактай отырып, бір-бірінен езгеше болып келеді. [[Синтаксис]] саласында Грамматикалық мағына [[предикативтілік]]тен, сондай-ак [[сөз тіркестер]]і мен [[сөйлем компоненттері]]нін әр түрлі қатынасын білдіретін дерексіз грамматикалық құрылымдардан көрінеді. Мысалы: [[семантикалық субъект]] пен [[семантикалық объект|объектінін]] мағынасы, [[құрмалас сәйлем]]дердін [[шылау]] аркылы байланысы т. б. '''Грамматикалық мағынаға''' [[сөз]] таптарында қалыптаскан жалпы сөзжасамдық мағыналарда жатады. '''Грамматикалық мағына''' сөздерге немесе сөздердін белгілі топтарына ғана тән, дерексіздігі әлсіз лексикалык мағыналардан өзгеше.
'''Грамматикалық мағыналар''' жүйесі болмыстағы заггар мен құбылыстардын және олардын өзара байланыстары мен қатынастары туралы ұғымдардың дерексізденуі аркылы қалыптасады. Мысалы, қимыл ұғымы етістіктін жалпы мағынасымен бірге неғұрлым шағын категориялық мағыналарынын ([[шақ]], [[жақ]], [[етіс]]) дерексізденуінен туады.<ref>Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 ж.жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3</ref>
 
'''Грамматикалық мағына''' [[референция]]лық ([[синтаксис]]тік емес) және [[Реляция]]лық ([[синтаксис]]тік) болып бөлінеді. [[Референция]]лық мағына тілден тыс болмыстағы заттар мен кұбылыстардың касиеттерін білдіреді, мысалы, көлемдік, мөлшерлік, қимыл-әрекеттік сиякты мағыналар. Ал реляциялық мағына сөз тіркесі мен сөйлем құрамындағы байланысты білдіреді.<ref>Тіл білімі терминдерінін түсіндірме сөздігі — Алматы.