Жүрек-қантамырлар жүйесі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Қан айналу жүйесі''' - қанның қан тамырларымен тоқтаусыз ағу қызметін атқаратын жүйе. Қан айналу жүйесіне кіреді:
* [[жүрек]]
* [[қан тамырлары кіреді]].
[[Сурет:Grafik blutkreislauf.jpg|thumb|right|Қан айналу жүйесі: жүрек (қоңыр түсті), веналар (көк түсті), артериялар (қызыл түсті)]]
== Қан тамырлары ==
{{main|Қан тамырлары}}
[[Сүткоректілер]]дің [[жүрек|жүрегі]] өзара тек кан тамырлары аркылы ғана байланысатын оң және сол бөліктерден тұрады. Оң [[жүрекше]] бүкіл денеден вена қанын кабылдап, оны оң қарыншаға айдайды. Өкпеде[[Өкпе]]де қан [[көмір қышкыл газынгаз]]ын өкпе көпіршіктеріне ([[альвеола]]ларға) бөліп, оттегімен канығады да, артерия қанына айналып, [[өкпе венасы]] арқылы сол жүрекшеге келіп құяды. Қан айналу жүйесінің оң қарыншадан өкпе артериясымен басталып, сол жүрекшеде өкпе венасымен аяқталған бөлігін «''қан айналудың кіші шеңбері''» деп, ал, қан айналу жүйесінің сол қарыншадан қолқамен басталып, оң жүрекшеде екі қуыс венамен аяқталған бөлігін «''үлкен қан айналу шеңбері''» деп атайды.
 
== Жүрек ==
{{main|Жүрек}}
[[''Жүрек'']] - көкірек қуысында орналасқан қан айналу жүйесінің орталык мүшесі. Жүрек еті, қаңқа еттері сияқты, көлденең жолақ ет талшықтарынан құралады. Бірақ қаңка еттерімен салыстырғанда, оның морфологиялык және физиологиялық ерекшеліктері бар. Калың ет пердесі оны оң және сол бөлімге бөледі. Көлденең пердемен жүрек жүрекше мен карыншаға болінеді. Сонымен, омыртқалы жануарларда жүрек төрт камерадан: екі жүрекшеден және екі қарыншадан тұрады. Жүрекшелер мен қарыншалар арнаулы тесік аркылы қосылады да, бұл жерде жармалы какпақшалар тек карынша бағытында ашылып, қанды жүрекшеден қарыншаға өткізеді. Қарыншалар жарылған кезде бұл қақпақшалар жабылады да, канның кері — жүрекшелерге өтуіне мүмкіндік бермейді. Жүректен кіші және үлкен шенберлердің басталар жерінде (өкпе артериясы мен қолқаның басталар жерінде) тек тамырлар бағытында ғана ашылатын жарты айшық какпақшалар болады. Жүрек босаңсыған кезде бүл какпақшалар жазылып, тесіюі жабады да, канның кері карыншага отуіне бөгет жасайды. Сонымен, кдқпакшалардың арқасында кан жүректен тек бір ғана бағытқа — вена тамырларынан жүрекшелерге, жүрекшелерден қарыншаларға, ал қарыншалардан артерияларга өтеді.
=== Жүректің құрылысы ===
Жүрек қабырғасы үш қабаттан түрады: ішкі қабаты ''эндокард'', ортаңғысы — ''миокард'', ал сыртқысы - ''эпикард'' деп аталады.