Тянь-Шань арқары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
ш clean up, replaced: "Қазақ Энциклопедиясы", 8 том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанб using AWB
1-жол:
'''Тянь-Шань арқары''' ({{lang-la|Ovis ammon karelini}}) – [[қуысмүйізділер]] тұқымдасына жататын аша тұяқты аң. Денесі ірі, құлжасының басы үлкен және орала біткен қошқар мүйіздері бар, саулықтарының денесі жинақы, мүйіздері жіңішке, қысқа, сәл артқа қарай иілген. Тянь-Шань, Шу-Қле, Жетісу (Жоңғар) Алатауында таралған. Таулы жерлерде теңіз деңгейінен 2000 – 4000 м биіктікте мекендейді. Көбіне жотаның ашық беткейлеріне жайылады, маусымдық қоныс аударады. Қыс айларында қары аз тау етегіне қарай жылжыса, жазда таудың биік жоталарына көтеріледі. Тянь-шань арқары 2,5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Қазан – қараша айларында күйекке түсіп, сәуір – мамырда жалқы (кейде егіз) қозы табады. Әр түрлі шөптесін өсімдіктермен қоректенеді. Қорегін іздеуге негізінен түнде, қыс айларында күндіз де де шығады. Арқарлардың негізгі жауы – қасқырлар. Кезінде өте көп ауланған, саны жылдан жылға азайып барады. 20 ғ-дың 70 – 90-жылдары 650, Шу-Қле Алатауында – 280, Жетісу (Жоңғар) Алатауында – 300-дей, Теріскей Алатауында – 300-дей, “Алтынемел” ұлттық табиғи саябағында – 100 шақты басы болған. Қазір бұлардың 1,6 – 1,8 мыңдайы ғана қалды. Ақсу-Жабағылы қорығында, “[[Алтынемел]]” ұлттық табиғи саябағында, [[Алматы]], [[Андасай]], [[Көксу]] және [[Тоқты]] қорықшаларында қорғалады. Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, 8VIII том</ref>
 
==Дереккөздер==