Алакөл ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Automated import of articles
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Қорық аймақ | name =АЛАКӨЛ АУДАНЫ | image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Алакөл ауданы ''' – Алматы обл-ның солт.-шығыс бөлігінде орналасқан әкімш. бөлініс. Жер аум. 23,7 мың км2. Тұрғыны 76,4 мың адам, орташа тығызд. 1 км2-ге 3,2 адамнан келеді (2006). Аудан орт. – Үшарал қ. Аудандағы 56 елді мекен 1 қалалық, 1 кенттік және 22 ауылдық әкімш. округтерге бөлінген. А. а. Балқаш – Алакөл ойысы мен Жетісу Алатауы аралығында жатыр. Ол шығысында Жетісу қақпасы арқылы Қытаймен, оңт. мен батысында Алматы обл-ның Сарқант, Ақсу аудандарымен, солт. мен солт.-шығысында Шығыс Қазақстан обл-ның Үржар, Аягөз аудандарымен шектеседі. Жерінің оңт.-шығысын Жетісу Алатауының Шыбынды, Қайқаң, Жабық, Күнгей Тастау, т.б. жоталары алып жатыр. Ауданның қалған бөлігі салыстырмалы түрде жазық келеді. Бұл жерлерде аласа таулар (Арғанаты, Арқарлы, т.б.) мен құмды алқаптар (Қарақұс, Сарықұм, Тасқарақұм) алып жатыр. Солт-нде Алакөл топ көлдері (Алакөл, Ұялы, Сасықкөл, Жалаңашкөл) орналасқан. Жетісу Алатауынан бастау алатын Лепсі, Тентек, Шынжылы, Көксуат өзендері аудан аумағын кесіп өтіп, солт-тегі Алакөл, Сасықкөл көлдеріне құяды. А. а-ның климаты тым континенттік, қысы суық. Қаңтардың орташа темп-расы –12 – 16°С, шілдеде 18 – 23°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері жазық аймақтарда 150 – 260 мм, тау бөктерлері мен аңғарларында 350 – 550 мм. Жерінің басым көпшілігін шөлейт белдемнің сұр топырағы, ал тау бөктері мен аңғарларында қара қоңыр, бозғылт қоңыр топырақ құрайды. Құмды алқаптарда сор, сортаң топырақ түрлері кездеседі. Даласында жусан, ебелек, баялыш, күйреуік, изен, қияқ, т.б. шөптесін өсімдіктер өседі. Биік тау беткейлері мен аңғарларын шыршалы-қарағайлы орман қамтыған. Жануарлардан қасқыр, түлкі, қоңыр аю, қабан, борсық, таутеке, арқар, марал; құстардан үйрек, қаз, аққу, реликті шағала, қырғауыл мекендейді; суларында сазан, алабұға, маринка, ақ амур, көксерке кездеседі. А. а-на аум. 12,5 мың га жерді алып жатқан Алакөл мемл. сулы-сазды қорығы, жалпы аум. 27 мың га болатын Тоқты және алма ағаштарынан тұратын ауд. 32 мың га Лепсі қорықшалары кіреді. Кен байлықтарынан Андреев және Ілдерсай бентонитті кендері бар. А. а-нда суғармалы және тәлімі егін ш. дамыған. Онда негізінен астық тұқымдастар, тех. дақылдар (қызылша) және картоп өсіріледі. А. ш-на пайдаланылатын жерінің аум. 165,5 мың га, оның ішінде жыртылған жері 76,7 мың га, шабындығы 87,3 мың га, жайылымы 1,46 мың га. Аудан жерінен Ақтоғай – Достық т. ж. және Алматы – Өскемен автомоб. жолдары өтеді. [[Санат:А]]
[[Санат:Қазақстан табиғатыаудандары]]