Этрустар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Этрустар''' көне тайпа. Б.з.б. 1-мыңжылдықта [[Апенин]] түбегінің солт.-батысын мекендеген. Ғалымдардың есептеуінше, Этрустардың этникалық қалыптасу үрдісі б.з.б. 8 ғ. қарсаңында аяқталған. Археологиялық зерттеулер нәтижесінде алынған мәліметтер Этрустарда б.з.б. 7 ғ-дың өзінде-ақ ел экономикасы өркендеп, қоғамдық қатынастарының дамығандығын айқындайды. Далалық жұмыстар барысында Этрустардың молалары, қала-қамалдары аршылған. Кейіннен мұндағы қала-қамалдар аумағы ұлғайып, бірқатары дербес қала-мемлекеттер ретінде әлемге танылды. Б.з.б. 7 ғ-дың соңында өз алдына мемлекет болған 12 қаланың конфедерациясы ([[Популония]], [[Ветулония]], [[Тарквиния]], [[Цэрэ]], [[Перузия]], т.б.) біршама уақыт ішкі-сыртқы саясатты келісіп жүргізеді. Нәтижесінде олардың сауда қатынастары [[Грекия]]ға, [[Карфаген]]ге, Орталық [[Еуропа]]ға дейінгі аймақтарда дамыды. Этрусктардың ықпалы оңтүстікте [[Кампания]]ға дейін, солт-те [[По өзені|По]] аңғарына дейін жетті. Этрустардың мәдениеті дамып, ол өркениеттік дәрежеге жетеді. Б.з.б. 6 ғ-да Фельсина ([[Болонья]]) қаласының, кейіннен [[Мельпум]] ([[Милан]]) мен [[Спина]] қалаларының негізі қаланды. Бірақ көп ұзамай Этрустерге солт-те [[кельттер]]мен, оңт-те [[Рим]]мен соғысуға тура келді. Б.з.б. 4 – 2 ғ-ларда болған соғыстарда олар [[Рим]]нен жеңіліп, олардың үстемдігін мойындауға мәжбүр болды. Дегенмен Этрустар [[Рим]] мәдениетінде өз қолтаңбасын қалдыра білген халықтардың бірі болып табылады. Қазіргі тарих ғылымында олардың қайдан келгендігі, әлемдік өркениетке қандай жетістіктер әкелгендігі жайлы пікірталас әлі де көп. [[Геродот]]тың мәліметтеріне қарағанда, Этрустар қазіргі [[Түркия]]ның батыс жағалауларынан келіп, жергілікті вилланова мәдениетін қалдырған тайпаларды бағындырған да, [[Италия]] жерінде өз қалаларын тұрғызған. Ғалымдардың келесі бір тобы вилланова мәдениетінің өкілдері сауданың арқасында шығыс өркениетін қабылдаған деп пайымдайды. Зерттеушілердің басқа бір бөлігі Этрустар Италияға б.з.б. 2-мыңжылдықта шағын топ болып келген деп есептейді. Қалай болғанда да, [[Италия]] мәдениетінен Этрустар ерекше орын алады. Мұны сан алуан мағлұматтар қалдырған археол. ескерткіштер де ([[Марцаботто]], [[Тарквиния]], [[Черветери]], т.б.) растайды.

==Дереккөздер==

<references>