Эсхатология: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер, Қазақ энциклопедиясы, 10 том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редакт using AWB
ш clean up, replaced: 1998 ISBN → 1998 жыл. ISBN using AWB
 
1-жол:
'''Эсхатология''' (грек. eschatos – соңғы және logos – ілім, сөз) – дүниенің, адам өмірінің баянсыздығы туралы, ақырзаман мен о дүние туралы діни ілім. Эсхатологияның негізіне ақиқат дінге ортақ бұл дүниенің пәни, жалған екендігі, о дүниенің бақи екендігі, тозақта күнәїәрлардың жазаланатыны және адал құлдардың жұмақта рахатқа кенелетіні туралы діни түсінік алынған. Еур. зерттеушілер Эсхатологиялық пиғылдардың, әсіресе, әлеум. және саяси дағдарыстар кезінде кеңінен таралатынын ([[Иудея]] – б.з. 1 ғ., [[Германия]] – 15 – 16 ғ-лар, [[Англия]] –16 – 18 ғ-лар, [[Ресей]] – 17 ғ. аяғы – 19 ғ. басы, т.б.) дәлелдейді. Қазіргі батыс елдерінде Эсхатология діни футурологияның жетекші тақырыптарының біріне айналған. Исламда иманның негізгі шарттарының бірі о дүниенің барлығына сену болғандықтан Эсхатологиялық ұғымдарды қазақ мұсылмандығы аясында қазақ әдебиетінен, әсіресе зар заман ақындарының шығарм-нан анық көруге болады. Хақ дін ислам дәстүрінде Эсхатологиялық ұғымдарды насихаттаудың өзіндік дәстүрі бар. Мәселен, ислам дәстүрінде ақырзаманның болатыны, бұл дүниенің мәңгі емес, бақилық о дүние бар екені айтылады. Бірақ ақырзаманның болатын нақты уақытын кесіп айтпай, оның белгілері туралы, яғни адамзаттың азғындауы жайлы сөз қозғайды. Соңғы [[пайғамбар Мұхаммед]] (ғ.с.) келгендігін енді пайғамбар келмейтіні, ақырзаманның алдында “алтын ғасыр” немесе “қой үстіне боз торғай жұмыртқалаған” бейбіт заман орнығатыны, адамдардың бәрі мұсылман болатынын айтады. Осы “[[Алтын ғасырды]]” орнату үшін дүниеге [[Махди]] (ғ.с.) мен [[Иса пайғамбар]] қайтып келетіні, ақиқаттың таңы атып, адамдардың жаппай мұсылмандыққа бет бұратынына сенеді. Осындай мамыражай тіршілік орнығып, біраз уақыт өмір сүргесін адамдардың қайтадан азғындап, жер бетінде Құдайды еске алатын бірде-бір адам қалмағанда ақырзаман болады деп сенеді. Ал қазіргі күні қаптап кеткен әр түрлі діни секталарда Эсхатологиялық ұғымдар – ақырзаманның уақытын нақты айтып, сол уақытқа дейін уағыздалып отырған сектаның қатарынан табылмаған адам азап шегуші болады деп насихатталады. Кейде о дүние туралы дәстүрлі діни ұғымдар мүлдем бұрмаланып ұсынылады. Ислам дәстүрі аясындағы қазақ діни ғұламалары мен ақындарының шығарм-на назар аударсақ, олар болашақты болжай отырып, ақырзаманды адамдардың мінез-құлқының азғындауымен байланыстыратынын көреміз.
А. Мейірман <ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
==Дереккөздер==
<references>