Бокс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Бокс''' (ағылшынша box – соққы) - арнайы жұмсақ қолғаппен белгілі бір ереже бойынша жекпе-жек күш сынасатын спорт түрі. Жекпе-жекке шыққан екі ойыншы қарсыласының денесінің белгілі бір жеріне дәл соққы беруді көздейді. Жекпе-жек аумағы 4,9x4,9 м немесе 6,1x6,1 м, жан-жағы 1,3 м биіктікте арқанмен керілген рингте өтеді.
 
Бокс ойынының әуесқойлық (3 раунд) және кәсіпқойлық (12 – 15 раунд) ережелері бар. Бокстің алғашқы түрі ежелгі [[Грекия]]да ұйымдастырылып (біздіңб. заманымызданз. бұрынғыб. 688 ж.), [[Олимпиялық ойындар]] қатарына енген. Ол кезде жекпе-жекке шыққан жігіттер қолдарын жұмсақ терімен немесе дәкемен орап айқасқан. Төбелес екі жігіттің бірі естен танып жығылғанша жалғаса берген. Қазіргі бокс 17 ғасырда [[Англия]]да бастау алған. Алғашқы ережесін Джеймс Фигг жазды. 1865 ж. «Маркиз Куинсберри ережесі» дүниеге келді. Осы ереже бойынша рингтің (алаңның) ауданы, раундтардың ұзақтығы, қолғаптың салмағы, т.б. жекпе-жекке қатысты келісімдер қазіргі жүйеге келтірілді. 1904 ж. бокс жаңа Олимпия ойындарының бағдарламасына енді. 1920 ж. Бокс әуесқойлары дүниежүзілік ассоциациясы (AІBA) құрылды. Дүниежүзілік чемпионат 1974 жылдан өткізіледі. [[Қазақстан]]да бокстың алғашқы мектебін 20 ғасырдың 30-жылдары [[Алматы]]да Шоқыр Бөлтекұлы ашты. Қазақстаннан Олимпия ойындарының, Дүние жүзі, Азия, Еуропа чемпионаттарының, Азия ойындарының 30-ға жуық чемпиондары мен жүлдегерлері шықты. Қазақстаннан шыққан тұңғыш Олимпия чемпионы – [[Василий Жиров]] (Атланта, АҚШ, 1996), қазақ жігіттері арасынан шыққан дүние жүзінің алғашқы чемпионы – [[Болат Жұмаділов]] (Хьюстон, АҚШ, 1999), Олимпия чемпиондары – [[Бекзат Саттарханов]], [[Ермахан Ыбрайымов]] (Сидней, Австралия, 2000), [[Бақтияр Артаев]] (Афина, Грекия, 2004), [[Бақыт Сәрсекбаев]] (Пекин, Қытай, 2008), Еуропа чемпиондары – [[Серік Қонақбаев]] (1979, 1981), [[Серік Нұрқазов]] (1983).
[[Сурет:Stamp of Kazakhstan 523.jpg|thumb|400px|Қазақстан боксшыларының құрметіне жасалған марка]]
<ref>Балалар Энциклопедиясы, II- том</ref>
 
== Қазақстанда ==
[[Қазақстан]]да бокстың алғашқы мектебін 20 ғасырдың 30-жылдары [[Алматы]]да Шоқыр Бөлтекұлы ашты. Қазақстаннан Олимпия ойындарының, Дүние жүзі, Азия, Еуропа чемпионаттарының, Азия ойындарының 30-ға жуық чемпиондары мен жүлдегерлері шықты. Қазақстаннан шыққан тұңғыш Олимпия чемпионы – [[Василий Жиров]] (Атланта, АҚШ, 1996), қазақ жігіттері арасынан шыққан дүние жүзінің алғашқы чемпионы – [[Болат Жұмаділов]] (Хьюстон, АҚШ, 1999), Олимпия чемпиондары – [[Бекзат Саттарханов]], [[Ермахан Ыбрайымов]] (Сидней, Австралия, 2000), [[Бақтияр Артаев]] (Афина, Грекия, 2004), [[Бақыт Сәрсекбаев]] (Пекин, Қытай, 2008), Еуропа чемпиондары – [[Серік Қонақбаев]] (1979, 1981), [[Серік Нұрқазов]] (1983).
[[Сурет:Stamp of Kazakhstan 523.jpg|thumb|400px|Қазақстан боксшыларының құрметіне жасалған марка]]
== Бокс тарихы ==
'''Бокс''' ерте Грек елi — [[Эллада]]мен тығыз байланысты. Аңыздарға сенсек, ол кезеңдегi ең танымал «қолғап иесi» — Тезей болған көрiнедi. Ал [[Платон]]ның жазуы бойынша, жұдырықтасу өнерiнiң атасы — теңiз құдайы Посейдон мен Мелия есiмдi нимфаның ұлы — Амыкус екен. [[Ежелгі Грекия|Ерте Грекияда]] болған бокстың алғашқы белгiлерiн қыш құмыраларда салынған боксшылардың бейнесi де дәлелдейдi.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Бокс» бетінен алынған