Құмыты: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

}}

'''Құмыты''' (Ceratopogonіdae) — [[қосқанатты]]лар отрядының ұзынмұрттылар тұқымдасына жататын [[қансорғыш жәндік]]тер. Жер шарында 4 мыңнан астам, ал [[Қазақстан]]да 71 түрі белгілі. Денесі бас, көкірек, құрсақ бөлімдерінен тұрады. Дене тұрқы 1 — 4 мм, денесінің арқа жағы көтеріңкі, тұмсығы ұзын, қабыршақ жапқан қанаттарында дақтар болады. Құмытылардың омыртқалы жануарлар қанымен, жәндіктердің [[гемолимфа]]сымен және өсімдік сөлімен қоректенетін түрлері де бар. [[Аталық]]тары мен [[аналық]]тары ауада ұшып жүріп шағылысады. [[Ұрық]]танған аналықтары жұмыртқа салу үшін адамның және жануарлардың қанымен, ал аталықтары тек өсімдіктердің сөлімен қоректенеді. Аналықтары жетілген жұмыртқаларын [[су]]ға, ылғалды топыраққа, құмға, т.б. жерлерге салады. Олардың жаз айларында даму мерзімі жеке түрлердің өзгешеліктеріне байланысты 30 — 60 күнге дейін созылады. Құмытылардың жұмыртқалары мен дернәсілдері [[қыс]]та қыстап шығады, олардың даму мерзімі ұзарады. Сілекейі улы, шаққан жері ісіп, қышиды. Құмытылар үй жануарларындағы вирус қоздыратын ауруларды (жылқының африкалық обасы, қойлардың жұқпалы қызба ауруы — блутан, т.б.), маймылдар мен үй құстарындағы гемоспоридиоз ауруларын таратады. Оларды жою үшін арнайы инсектицидтер шашады.

[[Қазақ ұлттық энциклопедиясы]]

{{wikify}}

 

[[Санат:Жәндіктер]]