Марксизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: - Алматы: → — Алматы:, "Зияткер" ЖШС → «Зияткер» ЖШС using AWB |
ш clean up, replaced: Алматы: Жеті жарғы → Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008. ISBN → 2008 жыл. ISBN using AWB |
||
1-жол:
[[Сурет:Marx3.jpg|thumb|right|Марксизмнің негіздеушісі — Карл Маркс]]
'''Марксизм''' — 19 ғасырдың 40-жылдары [[Карл Маркс Генрих|Карл Маркс]] пен [[Фридрих Енгелс|Фридрих Энгельс]] негізін қалаған [[философиялық көзқарастар жүйесі|философиялық]], [[экономикалық көзқарастар жүйесі|экономикалық]] және [[әлеуметтік-саяси көзқарастар жүйесі]]. Марксизмнің теориялық қайнар көзі — классикалық [[неміс философиясы]] ([[Георг Вильгельм Фридрих Гегель|Г. Гегель]], [[Людвиг Фейербах|Л. Фейербах]]), классикалық [[ағылшын саяси экономиясы]] ([[Адам Смит|А. Смит]] және Д. Рикардо) және [[француз утопиялық социализм ілімі]] (Ш. Фурье, Р.Оуэн және Сен-Симон).Марксизмнің мақсаты, қоғамның негізгі қозғаушы күші ретінде жұмысшы табының маңызын теориялық негіздеу болды.<ref>Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6</ref>
Философия саласында марксизм [[табиғат]], [[қоғам]] мен ойлау дамуының жалпы заңдарын ([[қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі заңы]], [[терістеуді терістеу заңы]], т.б.), [[Гегельдің идеалистік философиясы]] ережелерін тұжырымдап, қоғамды, ең алдымен, экономиканы талдау кезінде қолданды. Марксизмнің түйінді идеялық қағидалары — қосымша [[құн]] және өндірісті қоғамдастыру түсініктеріне негізделген [[капитализмнің экономикалық жүйесін]] талдау, [[тарихи материализмнің философиялық жүйесі]], соның ішінде [[пролетариат]]тың тарихи рөлі туралы қорытындылары 19 ғасырдың 2-жартысында [[жұмысшы қозғалысы]]ның негізгі идеологиясына айналды. Марксизм дүниені кең ауқымда қайта құрудың белгілі бір үлгісін қалыптастыруға бағытталды, жаппай әлеуметтік, [[рухани көзқарастар төңкерісі]] идеясын жариялады. Классикалық марксизм ымырасыздығымен, іске асатын жобасының зардаптары туралы мәселені шешудегі қаталдығымен ерекшеленді. Марксизм социалистік төңкеріс нәтижесінде пролетариат диктатурасын, екі кезеңнен ([[социализм]] мен [[коммунизм]]) тұратын коммунистік қоғам орнатуды мақсат етті. Марксизмдегі аш-қан қоғамдық-экономикалық [[формация теориясы]] бойынша жаңа өндіргіш күштер мен күні өткен өндірістік қатынастардың арасында жанжал шығып, әлеуметтік төңкеріске әкеледі. Нәтижесінде бір формация екіншімен ауысады.
| |||