Мирза Фатали Ахундов

Үлгі:Қорық аймақ‎ Ахундов мирза фатали , Фатих-Али (12.7.1812, Әзірбайжан Респ., Нуха қ. – 10.3.1878, Грузин Респ., Тифлис) –  әзербайжан жазушысы, қоғам қайраткері, философ. Нуха қ-нда орыс-әзірбайжан уч-щесін тамамдаған. Парсы, араб, орыс тілдерін жетік меңгерген. “Пушкиннің өліміне” деген алғашқы поэмасы 1837 ж. орыс тілінде жарияланды. “Алданған жұлдыздар” повесі (1857) әзірбайжан әдебиетін жаңа деңгейге көтерді. А. латын және орыс әліппесінің негізінде әзірбайжан тілінің жаңа алфавитін жасады. “Үнді шахзадасы Кемал-уд-Доуланың парсы принці Жалалуд – Доулаға үш хаты және оның жауабы” дейтін филос. трактатында ислам дінімен ғылымның қоғамдағы орны, табиғат құбылыстарын зерттеу керектігі, философияның негізгі мәселесі — ойлардың болмысқа қатысы туралы өз пікірлерін баяндайды. А-тың бұдан басқа “Философ Юмға жауал”, “Джон Стюарт Милль бостандықты” т.б. саяси-философиялық, әдеби-сын еңбектері бар. А-тың шығармалары Таяу Шығыс пен Орта Азия халықтары демокр. жаңа әдебиетінің, реалистік прозаның қалыптасуына зор ықпал етті. Көркем творсчество арқылы патша өкіметінің отаршылдық саясатын әшкереледі. “Мемлекеттің игі жақсы қоры”  және “Ерші Жүсіп туралы хикаясы” қазақ тілінде жарық көрді (1989).