Олжабай Толыбайұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Arystanbek (талқылау | үлесі) Cat-a-lot: Тасымалдануда... Санат:Батырлар - ел қорғаны → Санат:Қазақ батырлары |
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
||
14-жол:
==Олжабай Толыбайұлы ==
'''Олжабай Толыбайұлы''' (1709 —1783 жылдары) — [[жоңғар]] басқыншылығына қарсы күрескен қазақтың атақты батырларының бірі. Шыққан тегі — [[Орта жүз
▲'''Олжабай Толыбайұлы''' (1709 —1783 жылдары) — [[жоңғар]] басқыншылығына қарсы күрескен қазақтың атақты батырларының бірі. Шыққан тегі — [[Орта жүз|Орта жүздің]] [[арғын]] тайпасынан.
Олжабайдың арғы атасы Айдабол он үш жасында би болған. Осы Айдаболдың үш әйелінің бәйбішесінен — Жанқозы, Малқозы, Кенжеқозы, ортаншы әйелінен — Қарақозы, Бозқозы, Аққозы, тоқалынан — Қожагелді мен Тайкелді туады. Балаларының бәрі де "сен түр, мен атайын" әрі шешен, әрі батыр болып өседі. Жалғыз-ақ бәйбішесінің Кенжеқозысы қыршын жас кезінде өліп, айттырып қойған қызы оң жақта жесір қалады. Ол үйсін Қаратай батырдың қызы екен. Әкесі осы қызды тоқалдан туған Тайкелтірге алып берем дегенде, Жанқозы: "Кіндіктесімнің жесірін тоқалдың баласына алдырмаймын" — деп, зорлықпен қызды інісі Малқозының баласы Толыбайға алып береді. Осы Қаратай батырдың қызынан Олжабай туады.
Әкесі Толыбай атақты "Ақтабан шүбырындыда" босқан елді жау өтінен қорғап жүргенде оққа ұшады. Осы кезде он үшке жаңа толған Олжабай нағашысы Қаратай батырдың қолына барып, сонда тәрбиеленеді.
Халықтың шежірелерінде, ауызша әңгімелерінде Олжабай тұралы өте көп айтылады, өлең-жыр, дастандар да баршылық. Онда Олжабайдың батырлығы, тапқырлығы, мергендігі ерен сүйіспеншілікпен сөз болады.
Оның есімі он сан [[орта жүз
[[Қабанбай]], [[Бөгенбай]], [[Малайсары]] секілді батырлармен бірге тізе коса отырып, ата жауға қарсы талай жорыққа қатысқан. Оның ерлігінің ерекше көрінетін жері — [[Баянауыл]] баурайындағы [[қалмақ
Жай келгенінен хабарланған Олжабай көмекке ұмтылады. Ол жауды қоршап алып, таудың бір қуысына тығып қойып, қойдай қырады. Сонда Олжабайдың сұсын көрген жолдасы Төртул Баймұрат батыр: "Енді сен дем ал, мұнда саған қарсы келер ешкім қалған жоқ. Қалған-қүтқаны болса, маған сауғаға бермейсің бе?" — деп, атының сулығынан үстағанда, Олжабай: ‘’"Жасыбайдың бір бармағының да қүны толған жоқ қой"’’ деген екен күрсініп. Кейін халық қапыда кеткен есіл ердің қүрметіне Жасыбайдың жау күткен асуын "Жасыбай асуы", Шойынкөлді "Жасыбай көлі" атап кетіпті. Ол жерлер бүгін де солай аталады.
Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
==Дереккөздер==
▲<references />
{{Bio-stub}}▼
{{wikify}}
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Қазақстан тұлғалары]]
[[Санат:Тұлғалар]]
[[Санат:Қазақ батырлары]]
▲{{Bio-stub}}
|