Электр желі (пәтердегі): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Sicherungskasten.jpg|thumb]]
'''Электр желі''' ( пәтердегі ) көпшілік тұрғын үйлерде сенекке орналасқан бөлу қалқанынан таратылады. Қалқандағы жалпы ажыратқыдан пәтерге 2 не 3 сым тартылады.
Олардың бірі төбедегі жарық көзін, екіншісі [[штепсель]]дік [[Розетка құрау|розетканы]], ал үшіншісі [[электр плита]]ларын (кейбір үйлерде) токпен қоректендіреді. Әр желінің автоматты айырғысы не балқымалы токқағары болады; желінің бірі қысқаша тұйықталғанда қажетті токқағар іске қосылады да үй басқа сау торапқа (мысалы, [[штепсельдік розетка]] желісі) қосылатын жарықтандырғыштан қуат алады.
Электр желісінің екі сымының біреуінде ([[фаза]]лық сым деп аталады) кернеу болағындықтан, осы сым мен екінші (нөлдіқ) сымның арасында қауіпті 220 В не 127 В▼
кернеу (Электр кернеу мақалаеын қараңыз) пайда болады. Дәл осындай кернеу [[фаза]]лық▼
жақсы өткізетін кез келген заттық арасында да кездеседі. Сондықтан, электр желісінің▼
[[Изоляция және деизоляция|изоляцияланбаған]] тұсына шам патронының не айырғының контактілеріне қол тигізуге болмайды, ондай жағдайда ток соғуы мүмкін.▼
▲([[фаза]]лық сым деп аталады) кернеу болағындықтан, осы сым мен екінші (нөлдіқ)
▲пайда болады. Дәл осындай кернеу [[фаза]]лық
▲сым және жермен электрлік контактіде болатын (мысалы, су құбыры), электр топын
▲жақсы өткізетін кез келген заттық арасында
▲[[Изоляция және деизоляция|изоляцияланбаған]] тұсына шам патронының
Ол адам өміріне өте қауіпті.
Пәтердегі электр желісімен жұмыс кезінде міндетті түрде қауіпсіздік шараларын сақтаған жөн; автоматты айырғыш не тығынды токқағардың дұрыстығын, сондай-ақ электр сымдарының изоляциясын қадағалан отыру керек. [[Изоляция және деизоляция|Изоляциялы]] бүлдіріп алмас үшін электр сымын шегеге, металл не ағаш бұйымға ілуге, сымды ширатып бұрауға, сым мен электр шнурын қыздыруға не су құбырына жақын тартуға, қосу шнурын жұлқи суыруға, жалаңаш сымды желіге қосу атасы ретінде пайдалануға, сондай-ақ ашық электр
желісін сырлауға не әктеуге болмайды. ▼
Дымқыл үйде және электр тоғын жақсы өткізетін жер, кірпіш, бетон еденді ғимараттарда, мыс., жертөледе, гаражда, ваннада, әжетханада, [[электр желісі]]не сақ болған жөн.▼
Мұндай жерлерде ажыратқы мен розетканы орнатуға, тасымалдан атын ламнаны, қорғауыш арматурасы жоқ парақтарды пайдалануға болмайды. Электр
[[Электр желісі]]ндегі жиі кездесетін ақау (жабық және ашық электр желілерінде) көбінесе, фазалық және нөлдік сымдар арасында қысқаша тұйықталуы [[фаза]]лық сымның жермен тұйықталуы, жалғастыру контактісінің нашар болуы, сымпың үзілуі салдарынан
болады. Токқағарлар [[фаза]]лық және нөлдік сымдардың немесе [[фаза]]лық сым мен жерге▼
қосылған зат арасында қысқаша тұйықталу болғанда ғана балқиды (не ажыратылады).▼
Әдетте, қысқаша тұйықталу аспапты электр желісіне қосқан кезде болады. Сондықтан▼
▲желісін сырлауға не әктеуге болмайды.
▲өткізетін жер, кірпіш, бетон еденді ғимараттарда, мыс., жертөледе, гаражда, ваннада,
▲орнатуға, тасымалдан атын ламнаны, қорғауыш арматурасы жоқ парақтарды пайдалануға болмайды. Электр топы на түсіп қалмау
▲болады. Токқағарлар [[фаза]]лық және нөлдік
▲қосылған зат арасында қысқаша тұйықталу
▲Әдетте, қысқаша тұйықталу аспапты электр
ақаулы аспайтын өзінен іздестіру керек.
[[Электр аспаптар]]ы қоректендіру кернеуінің жетімсіз болуы (мысалы, лампаның көмескі,
әлсіз жануы) ажыратқының, [[патрон]]ның, [[Розетка құрау|розетканың]] т. б. контактісінің нашар болуы, сымдардың дұрыс қосылмауы салдарынан болады. Электр желідегі қонтактінің тиянақты болмауынан электр аспаптары біркелкі жұмыс істемейді. Бұл жағдайда электр аспабын дұрыс розеткаға қосып тексеру қажет.
Желідегі сымның үзілген тұсын оңай табуға болады.▼
Электр желідегі ақауды дұрыстау алдында бөлу қалқанындағы ажыратқымен кернеулі бөліп, не бүлінген электр желісінің токқағар сылақ астына сым тартуға [[поливинилхлорид]]▼
[[Изоляция және деизоляция|изоляциялы]] мыс не [[алюминий]] сымдары пайдаланылады. Металл құбыр ішіне резеңке изоляциялы шірімейтін құрам сіңдіріліп мақта орауышпен оралған мыс не [[алюминий]] сымда рды тартады. Электр желісі үшін пайдаланылатын резеңке [[Изоляция және деизоляция|изоляциялық]] болат сым не түтікшелі қабықшаға оралған мыс сым механикалық әсерге төзімді болады.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref>
▲Желідегі сымның үзілген тұсын оңай табуға
▲бөліп, не бүлінген электр желісінің токқағар сылақ астына сым тартуға [[поливинилхлорид]]
==Дереккөздер==
|