Минерал су: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Stilles Mineralwasser.jpg|thumb|Минеральная вода]]
[[File:Kazakhstan-Zhambyl.png|thumb|Alt=A.|[[Меркі ауданы]]]]
'''Минералды сулар''' – түрлі [[ауру]]ларға шипа болатын [[табиғи сулар]]. Ол [[жер бет]]інен сіңген сулардан, шөгінділермен бірге көмілген [[теңіз]] суларынан, [[метаморфизм]] мен жанартау процестері нәтижесінде босаған сулардан қалыптасады. [[Тотығу реакциясы]] басым болатын [[жер беті]]не таяу Минералды сулар құрамында [[азот]], [[оттек]], [[көмір қышқыл газы]], ал [[тотықсыздану]] [[реакция]]сы басымырақ болатын тереңірек [[горизонт]]тарда [[көміртек газы|көміртек газдары]], [[күкіртсутек]] көбірек болады. Минералды сулар кендерінің типтері [[құрылым]]дық, [[гидродинамика]]лық, [[гидрогеохимия]]лық ерекшеліктеріне қарай ажыратылады. Судың шипалық қасиеті ондағы барлық еріген заттар мен арнаулы биологиялық әсері бар құраушылар (CO<sub>2</sub>, H<sub>2</sub>S, AsS, т.б.) мөлшеріне қарай анықталады. Минералды сулардағы [[минерал]]ды қосындылардың мөлшері 2 г/л-ден төмен болғанда әлсіз, 2 – 5 г/л-де аз, 5 – 15 г/л-де орташа, 15 – 35 г/л-ден жоғары болғанда [[минерал]]ды, 35 – 50 г/л-де – [[тұз]]ды, 50 г/л-ден астам болғанда күшті [[тұз]]ды сулар болып саналады. [[Минерал]]ды 7 – 8 г/л-ге дейінгілерін ішу, ал басқаларын әр мөлшерде [[тұщы]] сумен қосып, шомылу арқылы емге пайдаланады. Температурасына қарай салқын (20<sup>0</sup>С-қа дейін), жылы (20 – 37<sup>0</sup>С), ыстық (37 – 42<sup>0</sup>С) және өте ыстық (42ӘС-тан жоғары) болып бөлінеді. [[Анионд]]ары мен [[катионд]]арының шамасына сәйкес Минералды сулар [[хлорид]]ті, [[гидрокарбонат]]ты, [[сульфат]]ты, [[натрий]]лі, [[кальций]]лі, [[магний]]лі, [[газ]] бен арнаулы [[элемент]]теріне қарай [[көмірқышқыл]]ды, [[сульфид]]ті, [[азот]]ты, [[бром]]ды, [[иод]]ты, [[темір]]лі, [[күшәла]]лы, [[кремний]]лі, [[радиоактивті]] ([[радонды]]) болып ажыратылады. Минералды сулардың құрамындағы [[кальций]] денедегі ісіктерге қарсы ем болып, жүйке жүйесін нығайтады. [[Хлорлы магний суы]] [[қан тамыры]]н кеңейтеді. [[Сульфат суы|Сульфатты сулар]] негізінен өт пен ішті тазалауға көмектеседі. [[Йод суы|Йодты сулар]] тамақтың қалқанша безінің, [[өкпе]] - [[бауыр]]дың қызметін жақсартады. [[Бром суы|Бромды сулар]] орталық жүйке тамыр қызметін қалпына келтіреді. [[Темір]] қосындысы қанның [[гемоглобин]]індегі [[темір]] жетіспеушілігін толықтырады. [[Гемоглобин]]нің артуына Минералды сулардағы [[кобальт]], [[никель]], [[күшәла]] да пайдалы. Сондай-ақ [[көмірқышқыл суы|көмірқышқылды сулар]] қан тамырларының қабілетін жақсартып, [[жүрек]]ке әл береді. [[Кремний қышқылы|Кремний қышқылды]], [[күкіртсутек суы|күкіртсутекті сулар]] [[ревматизм]], [[бруцеллез]], [[радикулит]], [[жүрек]], [[тері]], т.б. көптеген ауруларға ем. Минералды сулар [[Қазақстан]] жерінде, [[тау]]лы және жазық аймақтарда көп кездеседі. Қазіргі кезге дейін олардың 100-ден астам алабы зерттеліп, шипалық қасиеттері анықталған. Көпшілігіне гидрогеологиялық барлау жұмыстары жүргізіліп, 70%-дан астамы (көбінесе Оңтүстік және Оңтүстік - Шығыс аудандарда) пайдаланылуда. Мысысалы, “[[Алмаарасан]]”, “[[Қапаларасан]]”, “[[Сарыағаш]]”, “[[Мерке]]”, т.б. көптеген емдеу-сауықтыру орындары бар.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref>
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Минерал_су» бетінен алынған