Сәбит Дөнентаев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
ш «Тұлғалар» деген санатты аластады; «Шығыс Қазақстан облысында туғандар» де...
1-жол:
[[Сурет:Сәбит Дөнентаев.jpg|right|thumb|300px]]
'''Сәбит Дөнентаев''' (1894—1933)  — қазақ ақыны. Оның [[поэзия]]сы терең мазмұнды, ойлы болумен бірге көркемдік қырларымен, өзіндік өзгешеліктерімен де ерекшеленеді. Ең алдымен [[ақын]]ның көптеген [[өлең]]дерінде нақтылық сипат, тұжырымдылық басым. Оның поэзиясының [[тіл]]і таза, қарапайым және сонымен бірге бейнелі де көркем. Сәбит поэзиясында сырттай жарқылдақтық, асқақ лептілік жоқ. Ол [[өмір]] шындығын боямасыз қалпында, реалистік сарында суреттейді. [[Ақын]] ойға жомарт, [[сөз]]ге сараң болуға кеп көңіл бөледі...
 
== Өмірбаяны ==
13-жол:
[[Семей]]де [[мұғалім]]дер семинариясында оқиды. Сол кезде [[Семей]] қазақтың ұлттық қозғалысының мәдени, саяси, рухани орталығына айналысады, [[Алаш-қала]] деп атайды. Семинария ше, зиялы [[азамат]]тар оқып бітірген білім ордасына айналысады. Мұнда [[Аймауытов, Жүсіпбек|Жүсіпбек Аймауытов]], [[Әуезов, Мұхтар Омарханұлы|Мұхтар Әуезов]]тер оқыған, кейін семинариясын [[Шәкен Айманов]] да оқып бітіреді.
 
[[Кеңес]] үкіметі орнаған соң, Сәбит Дөнентаев жаңа үкіметін қолдайды, ол [[қазақ]] халқына басқа халықтарымен тең құқықтарын береді, қарапайым шаруасының өмірін өзгереді, жесір-жетімдерінің қамын ойлайды деп сенеді. [[Мектеп]]терде мұғалім болып жұмыс істейді, үгіт-насихат жасайды, сауатсыздардың көзін ашады. Оңдай ағартушылар сол кезде керек еді, өз уақытында [[Байтұрсынов, Ахмет|Ахмет Байтұрсынов]], [[Дулатов, Міржақып|Міржақып Дулатов]] тағы басқалар мұғалім-ағартушы болып мектептерде сабақ берген.
 
[[Баянауыл]]да сотта жұмыс істеген, кейін орнына [[Сәтбаев, Қаныш Имантайұлы‎|Қаныш Сәтбаев]] келді.
21-жол:
Қалың малға тыйым салу үшін күресіп, әйелдердің тең құқықтары үшін күресіне үлес қосқан.
 
Әйелі  — Қорлығайын Қожақызы байдың [[немере]]сі еді. Сәбиттің [[әке]]сі Дөнентай өмір бойы сол Мәннәнбайдың малын баққан. Мәннәнбайдың немересін қалың малсыз алып жұбайы қылған. Баласы [[Мақсұт]] 1922 жылы қызылша болып қайтыс болған. Қызы Сәулет 1924 жылы [[Павлодар облысы]]ның [[Құркөл]] ауылында туған.
 
Ақын-демократ, қаламгер, мұғалім-ағартушы, қоғам қайраткері Сәбит Дөнентаев [[1933]]  ж. [[мамырыдың]]мамырдың [[23]] қайтыс болған.
 
== Шығармашылығы ==
30-жол:
[[1913]] жылы «[[Айқап]]» журналында Сәбит Дөнентаевтың «Қиялдарым» өлеңi шығады. Бұл журналда кезінде [[Торайғыров, Сұлтанмахмұт|Сұлтанмахмұт Торайғыров]] және тағы басқа қазақ ақындарының өлеңдерi шыққан.
 
[[1915]] жылы [[Yфi]] (Уфа) қаласында Сәбит Дөнентаевтың «Уақ-түйек» деген өлеңдер жинағы шығады. Ақын өз халқын қамын ойлап, оның өмірі, тағдыры, халі, тұрмысы туралы өлеңдер жазған, сатира ақыны болып, елін зорлайтын байлар мен патша өкіметіне күледі, әділет туралы ойлайды.
 
Ақынның «Бозторғай», «Көк төбетке», «У жеген қасқырға», «Екі теке» мысалдары бар. Бұл еңбектері [[Крыловтың]] шығармашылығының ақынына әсер еткенінен жазылған. «Биік тау», «Заман кімдікі» әділет туралы ойлайтын-толғайтын азаматының мұңдары. «Қазақтан шыққан білгендер»  — жастарға үгіт-насихат. «Көркемтай» повесті жетімнің тағдыры туралы.
 
==Сәбит зерттеген Абай шығармалары==
87-жол:
{{wikify}}
 
[[Санат:Шығыс Қазақстан облысында туғандар]]
[[Санат:Тұлғалар]]
[[Санат:Қазақ ақындары]]
[[Санат:1894 жылы туғандар]]