Қарашайлар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

|popplace= [[Ресей]], [[Қазақстан]], [[Түркия]], [[АҚШ]], [[СүрияСирия]]

'''Қарашайлар''' ({{lang-krc|къарачайлыла}})  — түркі тілдес Кавказ халықтарының бірі, малқарларға өте жақын. Тілі қарашай-малқар.

Қарашайлар негізінде [[Ресей]]дің [[Солтүстік Кавказ]]ында, [[Қарашай-Шеркеш республикасыРеспубликасы]]нда тұрады. Жалпы саны  — 180 мың, Ресейде 150 мыңнан астам қарашайлар бар, солардың 130-ы Қарашай-Шеркеш республикасында тұрады. Қалғандары негізінде Ставрополь өлкесінде тұрады. Қарашайлар [[Қазақстан]]да, [[Қырғызстан]]да, [[Түркия]]да, [[СүрияСирия]]да, [[АҚШ]]-та, тағы басқа мемлекеттерде тұрады. Қазақстанда 2 мыңнан астам қарашайлар тұрады.

Қарашайлар тұрған жерінде [[қола дәуірі]]нен бастап [[қобандар]] тұрған. Олардың жоғары дамыған мәдениеті болған. Кейін қобандармен [[сарматтар]]дың тайпаларының бірі  — [[аландар]] араласқан. Аландар қарашай халқының негізін құрастырады. Аландар малқар халқының ата-бабалары. Бірақ [[малқарлар]]дың ел болуына [[астар]]дың (көне бұлғарлардың) тайпалары әсер еткен. Қарашайларға ел болуына да [[бұлғарлар]] әсер еткен, бірақ бұлғарлардан көрі аландар әсер еткен. Кейін қарашайлардың ел болуына қыпшақтардың тайпалары әсер еткен.

Қарашайлардың басшылары аңыз бойынша Карчаның ұрпақтары еді. Оларды тауби деп атаған. Таубилердің үш тұқым  — Дудовтар, Қырымшамхаловтар менен Қарабашевтар. Құрметті, қадірлі, еркін халқын ''үзден'' деп атаған. Қоғам ''чанк'', ''үзден'', ''чағары'', ''теркеме'', ''шамхалдар'' деген әлеуметтік таптарына бөлінген. Бір атаның ұрпақтары ''тұқым'' деп атаған. Әр тұқымның өз таңбасы болған. Бұл таңбаны қарашайлар малға, үйдің қабырғасына, мүлкіне салған.

Қарашайлардың мәдениеті [[Малқарлар|малқар мәдениетімен]] бірдей. Бірнеше түрлі билер бар. Олар  — ''түзтебсеу'', ''аслан би'', ''ғоллу'', ''дүбет'', ''саңдырақ'', ''исламмей'', ''жаңғызға бару'', ''абзех''.