Бопай (Бәтима) ханым: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎Дереккөздер</span>: clean up, replaced: “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбае using AWB
ш clean up, replaced: Начало цитаты → Start citation , Конец цитаты → End citation using AWB
5-жол:
Күйеуінің қазасынан кейін де Бопай өзінің ұстанған бағытынан таймайды. [[Әбілқайыр хан|Әбілқайыр]] саясатының өз жалғасын табуы баласы Нұралының әке орнын басуына байланысты екендігін терең ұғынған Бопай батыл әрі ойлап-пішілген қадамдар жасайды. Орта жүз бен Кіші жүздің беделді билері мен батырларының Нұралыны хан көтеруге келісімін алғаннан кейін ғана, Бопай патшайым [[Елизавета Петровна]]ға, келесі күні бригадалық генерал А.И. [[Тевкелев]] пен Орынбор губернаторы И. Неплюевке қисынды өтініш хаттар жолдайды. Осы хаттарды жеткізу үшін аталмыш екі жүздің 8 беделді биі [[Орынбор]]ға, одан кейін Санкт-Петербургке аттанады. [[Нұралы]]ны “қырғыз-қайсақ ханы” етіп бекіту туралы Елизавета Петровнаның 1749 жылғы 2 мамырдағы жарлығы, онда Бопай ханымның хатына да сілтеме жасалуы, канцлер А.П. Бестужев-Рюминнің Б-ға арнайы хат жазып, патшайым атынан сыйлық жолдауы ханым саясатының жеңісі еді.
Б. Әбілқайыр әулетінің дәрежесі мен беделін көтеруге ұмтыла отырып, орынсыз қантөгістің болмауын, ел іргесінің сөгілмеуін қалады. Сол үшін де ол күйеуінің кегін алуға “аттандатпай”, [[Барақ]] сұлтанды жазалауды орыс әкімшілігі арқылы заңдастырып алуға тырысты. Қоғам дамуының негізгі көзі тыныштық өмір екендігін, тірлігін ат үстінде өткізген халықтың болашағы бұлдырлығын ұғынған ханым орыс әкімшілігін [[Елек]] өзені бойында қала салдыртуға да үгіттейді. Қазақ-жоңғар қатынастарына тигізген әсері, Қайып хан мен Нұралы ханды бітістіруге бағытталған әрекеттері Бопайдың ел бірлігін қамтамасыз етуге тырысқан мәмілегерлік ниетін аңғартады. Бопай орыс-қазақ қатынастарындағы және сол кездегі қазақ қоғамындағы шешімін таппай жүрген кейбір мәселелерді талқылау үшін Орынбор әкімшілігінің басшыларымен кездесіп, келіссөз жүргізгісі келеді. [[1740]] ж Санкт-Петербургке ресми сапармен барып, Анна Иоановнаға жолығу ниеті де болған. Бопайдың зеректігі мен тапқырлығы жөнінде ағылшын суретшісі Дж. Кэстльдің, Әбілқайыр ордасында болған орыс шенеуніктерінің жазбаларында біршама деректер келтіріледі. Тарихи құжаттармен жақсы таныс [[Левшин Алексей Ираклиевич|А.И. Левшин]] 19 ғ-дың 30-жылдарында:
{{Start citation }}
{{Начало цитаты}}
“Бопай…. өзінің ақылдылығы арқасында бүкіл Кіші жүздің құрметіне бөленді және кейде оны басқаруға үлкен ықпал етті”
{{End citation}}
{{Конец цитаты}}
деп жазды. Б. Елекке құятын Жосалы өз-нің жоғарғы жағындағы қорымда жерленген.<ref>[[[[Маңғыстау энциклопедиясы]]]], Алматы, 1997;
</ref>