Алға ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
толықтыру
17-жол:
|established_title = құрылған
|established_date =
|population_as_of = 20102014
|population_footnotes =
|population_footnotes = <ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/Демография/03_2010-Б-15-07-К.rar ҚР елді мекендерінің тұрғындар саны]</ref>
|population_note =
|population_total = 39 668<ref>http://www.stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersPopulation?_afrLoop=900615611442642#%40%3F_afrLoop%3D900615611442642%26_adf.ctrl-state%3Dwnztuifg9_17</ref>
|population_total = 39 088
|population_density_km2 = 5,6
|population_density_sq_mi =
|population_urban =
39-жол:
|footnotes =
}}
'''Алға ауданы ''' – [[Ақтөбе облысы]]ның [[солтүстік|солтүстігіндегі]] [[әкімшілік]] бөлініс. Батысында [[Қобда ауданы|Қобда]], солтүстігінде [[Мартөк ауданы|Мартөк]] ауданы мен [[Ақтөбе қаласы]], шығысында [[Хромтау ауданы|Хромтау]], оңтүстігінде [[Мұғалжар ауданы|Мұғалжар]], [[Темір ауданы|Темір]] аудандарымен шектеседі.
'''Алға ауданы ''' – [[Ақтөбе облысы]]ның [[солтүстік|солтүстігіндегі]] [[әкімшілік]] бөлініс. Жер аумағы 7,1 мың км<sup>2</sup>. Тұрғыны 40,1 мың адам, орташа [[тығыздық|тығыздығы]] 1 км<sup>2</sup>-ге 5,6 адамнан келеді (2006). Аудан орталығы – [[Алға қаласы]]. Аудандағы 34 елді мекен 1 қалалық, 12 ауылдық [[округ]]терге біріктірілген. Алға ауданының жері негізінен [[қыратты жазық]] (биіктігі 200 – 400 м). Солтүстік-батысында [[Тасқоралы тауы]] (биіктігі 386,7 м), оңтүстік-батысында [[Бесоба тауы]] орналасқан (биіктігі 324 м). Олардан басқа [[Аққұдық]], [[Қарамең]], [[Керуентау]], [[Ақшоқы]], [[Қайқы]], [[Есет]], [[Бесоба]], [[Қаратөбе]], [[Нартау]], [[Тасшоқы]] таулары бар. Кен қазбаларынан [[тас көмір]], [[мұнай]], [[фосфорит]], [[құрылыс материалдары]], т.б. кездеседі. [[Климат]]ы тым [[континент]]тік, [[қыс]]ы суық, [[жаз]]ы ыстық, [[қуаң]]. [[Қаңтар]]дың орташа [[температура]]сы –15 – 16°С, [[шілде]]де 22 – 23°С. [[Жауын-шашын]]ның жылдық [[мөлшер]]і 200 – 250 мм шамасында. Аудан жерінен [[оңтүстік]]ке қарай [[Елек]], [[Сарықобда]], [[Қарақобда]] және олардың салалары [[Тәңірберген]], [[Талдысай]], [[Батпақты]], [[Сазды]], т.б. өзендері ағып өтеді. Топырағы негізінен қызғылт қоңыр, сортаң қызғылт қоңыр болып келеді. Өсімдіктерден [[жусан]], [[бетеге]], [[боз]] шөптері өседі. Аңдардан [[қасқыр]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[күзен]], [[борсық]]; тұяқтылардан [[бөкен]], [[елік]]; құстардан [[дуадақ]], [[тырна]], [[бүркіт]], [[қаз]], [[үйрек]] мекендейді. Ауданда [[ауыл шаруашылығы]] ([[астық]]) мен [[мал шаруашылығы]] ([[ірі қара]], [[қой]], [[жылқы]], [[шошқа]]) жақсы дамыған. [[Минералдық тыңайтқыш]]тар өндіретін Ақтөбе «[[Нитрохим]]», «[[Неохим]]» [[химия]] кәсіпорындары, [[нан]], [[май]] зауыттары бар. [[Орынбор]] – [[Ташкент]] [[темір жол]]ы, республикалық маңызы бар [[Ақтөбе]] – [[Атырау]] [[автомобиль]] жолы аудан аумағынан өтеді.
Аудан орталығы – [[Алға қаласы]]. Жер аумағы 7,1 мың км<sup>2</sup>.
 
=== Халқы ===
Тұрғыны 40,1 мың адам. Ұлттық құрамы: қазақ 79,1%, орыс 10,8%, украин 4,8%, неміс 1,1% татар 0,9%<ref>http://www.stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersPopulation?_afrLoop=900615611442642#%40%3F_afrLoop%3D900615611442642%26_adf.ctrl-state%3Dwnztuifg9_17</ref>.
 
=== Әкімшілік бөлінісі ===
Аудандағы 33 елді мекен, 1 қалалық, 12 ауылдық [[округ]]ке біріктірілген. Олар: Алға қалалық округі, Ақсай, Бесқоспа, Бестамақ, Қарағаш, Қарабұлақ, Қарақобда, Қарақұдық,Маржанбұлақ, Сарықобда, Тамды, Тоқмансай, Үшқұдық ауылдық округтері.<ref>http://alga.aktobe.gov.kz/kk/node/269</ref>
=== Табиғаты ===
Алға ауданының жері негізінен [[қыратты жазық]] (биіктігі 200 – 400 м). Солтүстік-батысында [[Тасқоралы тауы]] (биіктігі 386,7 м), оңтүстік-батысында [[Бесоба тауы]] орналасқан (биіктігі 324 м). Олардан басқа [[Аққұдық]], [[Қарамең]], [[Керуентау]], [[Ақшоқы]], [[Қайқы]], [[Есет]], [[Бесоба]], [[Қаратөбе]], [[Нартау]], [[Тасшоқы]] таулары бар. Кен қазбаларынан [[тас көмір]], [[мұнай]], [[фосфорит]], [[құрылыс материалдары]], т.б. кездеседі.
 
=== Климаты ===
[[Климат]]ы тым [[континент]]тік, [[қыс]]ы суық, [[жаз]]ы ыстық, [[қуаң]]. [[Қаңтар]]дың орташа [[температура]]сы –15 – 16°С, [[шілде]]де 22 – 23°С. [[Жауын-шашын]]ның жылдық [[мөлшер]]і 200 – 250 мм шамасында.
 
=== Өзендері ===
Аудан жерінен [[оңтүстік]]ке қарай [[Елек]], [[Сарықобда]], [[Қарақобда]] және олардың салалары [[Тәңірберген]], [[Талдысай]], [[Батпақты]], [[Сазды]], т.б. өзендері ағып өтеді.
 
=== Топырағы ===
Топырағы негізінен қызғылт қоңыр, сортаң қызғылт қоңыр болып келеді. Өсімдіктерден [[жусан]], [[бетеге]], [[боз]] шөптері өседі.
 
=== Өсімдік пен жануар әлемі ===
Аңдардан [[қасқыр]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[күзен]], [[борсық]]; тұяқтылардан [[бөкен]], [[елік]]; құстардан [[дуадақ]], [[тырна]], [[бүркіт]], [[қаз]], [[үйрек]] мекендейді. Ауданда [[ауыл шаруашылығы]] ([[астық]]) мен [[мал шаруашылығы]] ([[ірі қара]], [[қой]], [[жылқы]], [[шошқа]]) жақсы дамыған. [[Минералдық тыңайтқыш]]тар өндіретін Ақтөбе «[[Нитрохим]]», «[[Неохим]]» [[химия]] кәсіпорындары, [[нан]], [[май]] зауыттары бар. [[Орынбор]] – [[Ташкент]] [[темір жол]]ы, республикалық маңызы бар [[Ақтөбе]] – [[Атырау]] [[автомобиль]] жолы аудан аумағынан өтеді.
 
==Дереккөздер==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алға_ауданы» бетінен алынған