Сырым ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
19-жол:
| timezone = +5
| utc_offset = +5
|population_as_of http://www.stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersPopulation;jsessionid=QhNHJFVQ3nnK2wQpy86QccBcQ9S9DdHs41NQgwdtwg0cMpGcqT2f!-1198873997?_adf.ctrl-state=2bicwwe72_136&_afrLoop=163684643289796#%40%3F_afrLoop%3D163684643289796%26_adf.ctrl-state%3D1aodcc6m3s_4
|population_total = 20
}}
'''Сырым ауданы''' - [[Батыс Қазақстан облысы]]ның оңтүстік-шығысында орналасқан аудан. Бұрынғы аты-Жымпиты ауданы. Аудан орталығы - [[Жымпиты]] ауылы облыс орталығынан 140 км. қашықтықта орналасқан.
Аудан өңірінің аумағы 11,9 мың шаршы километр, тұрғындар саны - 2010 жылдың 1 мамырына 20 652 адам<ref>http://www.batys.stat.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=314&Itemid=145&lang=kz</ref>. Аудандағы халықтың басым көпшілігі қазақтар (98,9%). Тұрғындардың орташа тығыздығы 1 шаршы километрге 2,6 адамнан келеді (Жымпиты (5,8) [[Бұлдырты]] (2,0), [[Алғабас (Батыс Қазақстан облысы Сырым ауданы)|Алғабас]] (1,8), [[Аралтөбе (Батыс Қазақстан облысы)|Аралтөбе]] (1,6), Қоңыр (1,2)). Аудан аумағынан Бұлдырты, Өлеңті, Шідерті, [[Жымпиты (өзен)|Жымпиты]] өзендері ағып өтеді. ▼
Сырым ауданы солтүстігінде [[Бөрілі ауданы|Бөрілі]], солтүстік-шығысында [[Шыңғырлау ауданы|Шыңғырлау]], оңтүстік-шығысында [[Қаратөбе ауданы|Қаратөбе]], оңтүстік-батысында [[Ақжайық ауданы|Ақжайық]], солтүстік-батысында [[Теректі ауданы]]мен шектесіп тұр. Аудан өңірінің аумағы 11,9 мың шаршы километр.
=== Халқы ===
▲
=== Әкімшілік құрылымы ===
Ауданның құрамына 12 ауылдық округ кіреді, оның ішінде 38 елді мекен бар. Округтері: Алғабас, Аралтөбе, Бұлан, Бұлдырты, Елтай, Жетікөл, Жосалы, Жымпиты, Қособа, Сарой, Талдыбұлақ, Шолақаңқаты.
Аудан жері жазық
Аудан аумағынан Бұлдырты, Өлеңті, Шідерті, [[Жымпиты (өзен)|Жымпиты]], Есенаңқаты өзендері ағып өтеді.
Line 33 ⟶ 43:
=== Ресей империясының құрамында ===
Тәуелсіздікті сақтау жолында [[Әбілқайыр хан]]ның [[Ресей]]мен әскери одақ құруы негізінде басталған қазақ жерін отарлау саясатына қарсы күрестің өзі - бір шежіре. Солардың бірі [[1773]] - [[1797]] жылдары кіші жүзде [[Сырым Датұлы|Сырым]] батыр бастаған ұлт - азаттық қозғалысы болды. Осы өңірде [[Байбарақ батыр]], [[Тайлақ батыр]], [[Бұлан би]], Есенгелді бай өмір сүрген. [[Қабанбай батыр|Қабанбай]] - Қақпақтыны мекендеген Қаратай сұлтан әулеті, соның бір ұрпағы Мұхит Мерәлы ұлы екені әлі зерттеуді қажет етеді. Белгілі қайраткер Халел Досмұхамедов: "Кіші жүздің жүз жарым жылдай тарихы қанмен жазылған" - дейді. Шынында да патша үкіметі қолға түскен қазақ басшыларын құртумен болды. [[Нұралы хан|Хан Нұралы]] тұтқындалып [[
Патша тәртібіне қарсы шыққан Байбақты руынан 400 адам каторгіге айдалды . Белгілі би Жүніс пен [[Сәнгерәлі батыр]] [[Орынбор]] түрмесінің құрбаны болды.
Line 66 ⟶ 76:
[[1933]] жылы аудан көлемінде ''" Сарыой", "Игілік", "Қызыл таң", "Социализм", "Калинин", "Сталин", "Жұмыскер", "Төңкеріс","Сәуле", "Бірлік", "Ұмтыл", "Кедей", "Алға", "Тамды", "Жұлдыз", "Иса"'' атты 16 колхоз ұйымдастырылып, олардың төңірегінде 40 серік (ТОЗ) құрылды.
[[1934]] жылдан бастап [[Жымпиты]] ауданында
Ұлы Отан соғысы қарсаңында ауданда 41 колхоз, 5 совхоз, 2 МТС болған. Аудан шаруашылықтары [[1940]] жылы мемлекет есебіне 13100 центнер астық, 16740 центнер ет, 607 центнер жүн дайындап берген.
Line 84 ⟶ 94:
[[1990]] жылы ауданда он совхоз, бір колхоз болды. Оларда 45240 бас ірі қара, 168500 бас қой, 4400 бас жылқы есепте тұрған.
[[1989]] жылдың қорытындысы бойынша өндірілген ет 94757, сүт 14452, жүн 3984 центнер болғаны айтылады. Ал, астық көлемі 1228456 центнерге жеткен. Сол кезде аудан халқының саны 34534 адам болып, 17 ұлт өкілдері
=== Тәуелсіздік кезең ===
| |||