Маңғыстау түбегі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:ОбзорнаяМаңғыстау картаоблысының Мангыстаушолу картасы.png|thumb|300px|Маңғыстау түбегі]]
'''Маңғыстау түбегі''' - [[Каспий теңізі]]нің солтүстік-шығысында орналасқан. Солтүстік-батысында енсіз, шағын [[Түпқараған түбегі]]нен оңтүстік-шығысында [[Үстірт]]ке дейін, солтүстігінде [[Каспий маңы ойпаты]]нан оңтүстігінде [[Қарабұғаз шығанағы]]на дейін 390 км-ге созылып жатыр. Енді жері 160 км-ге жетеді. Маңғыстау түбегіне [[Бозащы түбегі]] де қосылады. 20 ғ-дың 30-жылдары [[Каспий теңізі]] деңгейінің төмендеуіне байланысты [[Өлі қолтық]], [[Қайдақ]] шығанақтары тартылып, түбек Каспий ойпатымен тұтасып кетті. Маңғыстау түбегі биік үстірттен және аласа таулардан тұрады. Солтүстік-батысын Маңғыстау таулары қамтиды. Таулы бөлігі [[пермь]] мен [[триас]]тың [[әктас]] және [[конгломерат]] қабаттары кезектесіп отыратын құмтас пен тақтатастардан түзілген. Ең биік жері — [[Бесшоқы тауы]] (556 м). Түбектің көп жерін Маңғыстау үстірті алып жатыр. Күнгей шетінде [[Кендірліқиясай]] үстірті орналасқан. Климаты өте құрғақ. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері 100 — 150 мм. Ауаның орташа темп-расы қаңтарда –4 – 6°С, шілдеде 25 — 28°С. Жер асты суы тұзды әрі тереңде. Солтүстік [[Ақтау артезиан алабы]]нда ғана жер асты суының мол қоры бар. Сұр, қоңыр және сортаңды сұр топырақ басым. Көпшілік бөлігі жусанды-сортаңды шөл. Жер қойнауы [[мұнай]] мен [[газ]] қорына аса бай. Одан басқа [[марганец]], [[фосфорит]], [[қара көмір]], [[қабыршақтас]], т.б. кен орындары барланған. Мал жайылымына кеңінен пайдаланылады. Аласа таулар мен шағын құм алаптары қысқы жайылымға қолайлы.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]] 6 том</ref>