Неміс музыкасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Шуманн, Роберт → Шуманн Роберт using AWB
ш clean up, replaced: Шуберт, Франц → Шуберт Франц using AWB
14-жол:
XVIII ғасырда неміс музыкасындағы демократиялық жағдай жалғасты. Бұрынғы музыканттар біріккен цехтық ұйымдар [[капелла]] және [[оркестр]]лер құрады (ең бірінші оркестрдің бірі — [[Гевандхауз]]). Қалалық музыканттарда [[Коллегиум музикум]] сияқты музыкалық қоғамдарға бірігулер басталып, хор қоғамдары шыға бастайды ([[Хиллердің Лейпцигтегі мектебі]], 1771, [[Берлиндегі өлең академиясы]], 1791).
XVIII ғасырда екінші жартысында неміс музыкасы Ағарту идеяларымен тығыз байланыста дамыды. Бұл К.В.[[Глюк]]тің операда өзгерістер жасауында өте үлкен рөл ойнады ("Алъцеста" 1767,"Парис пен Елена", 1770, "Орфеймен Эвридика", 1774). 1798 жылдан бастап [["Allgemeine musiKalische Zeitung" газет|"Allgemeine musiKalische Zeitung" деген газет]] шығарылады. Музыкалық театрдың демократиялық тенденциялары немістің зингшпилінде топтасты, бірақ неміс театрларының репертуары, негізінен, итальяндық музыкадан тұрды. Аспаптық музыканың классикалық түрі тазалана бастады. Бұкіл Еуропаны қамтыған бұл процесс XVIII ғасырда аяқталып, Неміс және Аустрия мәдениеті жетістіктерін біріктірген Веналық классикалық мектеп ашылды. Жаңа стильді даярлауда Мангейм мектебінің рөлі зор болды. Сондай-ақ [[Берлин капелла]]сының сазгерлері — [[Кванц]], [[Граун]], [[Бенд]], [[Марпург]] еңбегі сіңді.
XIX ғасырда екінші жартысында ән жанры көп таралды. (К.Ф.Э.Бах, И.А.П.Шульц, И.А.[[Хиллер]], К.Г.[[Нефе]], И.Ф.[[Рейхардт]], И.Р.[[Цумштег]]). XVIII—XIX ғасырлар неміс музыкасының шыңы — [[Веналық классика мектебі]]нің өкілі [[Бетховен]]нің шығармашылығы болған. Оның кейбір шығармаларында романтизмнің белгілері көрінеді. Неміс музыкасының романтизмі Р.[[Шуманн Роберт|Шуманның]], Ф.[[Мендельсон]]ның, Ф.[[Шуберт, Франц|Шуберттің]], Ф.[[Лист]]тің шығармаларында көркею шегіне жетті. Романтизмнің алғаш кезеңінде [[Ұлттық опера мектебі]] ашылған. [[Гофман]] "Ундина" (1814) деген бірінші ұлттық романтизм стиліндегі операсын жазды. Тағы да К.М. [[Вебер]] ("Еркін атқыш 1821,"Эврианта, 1823,"Оберон", 1826), Л.[[Шпор]], Г.А.[[Маршнер]], Ф.[[Флотов]]тар романтизм стилімен жазған. Неміс музыкалық поэтикалық фольклорына назар аудару, сол заманның басты тенденциясы болды. Р.Шуманның, Ф.Мендельсонның шығармашылығында фортепьяно және вокалдық миниатюра елеулі орын алды.
XIX ғасырда хор өнері кеңінен таралған. Цельтер 1809 жылдан бастап хор қоғамдарын аша бастаған. Симфониялық музыкада симфониялық жанрлар (К.Н.Вебер, Ф.Мендельсон, Р.Шуман, т.б.); бағдарламалық увертюралар (К.М.Вебер, Ф.Мендельсон) және симфониялық поэмалар (Ф.Лист-Веймар мектебінің басқарушысы) таралған. Мендельсонның, Шуманның ораторияларында Гендельдің, Бахтың дәстүрлері көрініс береді. XIX ғасырда бірінші жартысында камералық-аспапты музыка өркендей бастады (Ф. [[Лахнер]], Ф.Р.[[Фолькман]], Ф.[[Хиллер]], К.[[Рейнеке]]нің шығармалары), 30—40-жылдары Мендельсонның және Шуманның өнері шарықтау шегіне жетті. Р.Шуманның фортепьянолық бағдармалық циклдері ("Карнавал", 1835, "Крейслериана", 1838;"Симфониялыц этюдтар", 1837) аспапты музыканың жаңа құрылымдық және мазмұндық мүмкіншіліктерін ашты. Р.Шуман өзінің музыкалық-эстетикалық макалаларында жаңашылдық өнер идеалдары туралы жазган (1834 жылдан бастап "[[Neue Zeitschrif fur Musik]]" журналын шығарған).
1843 жылы Мендельсон Лейпцигте Германиядағы бірінші неміс [[консерватория]]сын ашты. Содан кейін [[Кёльн]]де, [[Штутгард]]та консерватория,