|
[[fileСурет:Inclinedthrow.gif|thumb|400pxнобай|[[Траектория]]]]
'''Аэродинамика''' —({{lang-grc|aēr}} газ– тәріздіауа ортаныңжәне (соның{{lang-grc|dŷnamіs}} ішінде– күш) — ауаның (газдардың) қозғалысыныңқозғалыс заңдарын және оныңонда акқышқозғалатын денеменденелердің өзарабетіне әрекетініңәсер зандарынететін зерделейтінкүштерді механиказерттейтін бөлігі[[Динамика|динамиканың]] бөлімі. <ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref><ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2</ref> [[Авиация]], космостық-ракета, [[артиллерия]] және басқа техникаларды жоспарлау кезінде кеңінен қолданылады. Аэродинамика теориялық (газ қозғалысының зандылығын және оның денеге ықпал етуін зерделейді) және эксперименттік (газ қозғалысын және оның айнала ағу денелерімен, атап айтқанда, аэродинамикалық трубалар мәделдеріндегі немесе ұшу аппараттарында өзара әрекетін зерттейді) болып бөлінеді. Аэродинамиканың негізгі мақсаты — қозғалыстағы денеге газ әсер ету кезінде пайда болатын күш пен жағдайды, ұшу аппараттарының аэродинамикалық сипатқа ие болуын зерделеу.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001</ref> ▼'''Аэродинамика'''<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref> ({{lang-grc|aēr}} – ауа және {{lang-grc|dŷnamіs}} – күш) — [[гидроаэромеханика]]ның ауа (газ) қозғалыс заңдарын және онда қозғалатын денелердің бетіне әсер ететін күштерді зерттейтін бөлімі.<ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2</ref>
'''Аэродинамика '''<ref>Жолымбетов Ө.Ш., Құлназаров А.К., Спорт терминдерінің түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақша-орысша, ISBN 9965-822-48-4</ref> жеке [[ғылым]] ретінде 20 ғасырдың бас кезінде авиацияның дамуына байланысты қалыптасты. Аэродинамикада жылдамдығы [[Дыбыс Жылдамдығы|дыбыс жылдамдығынан]] төмен (340 м/с-тан төмен) қозғалыстар қарастырылады. Сондықтан ол ұшу аппараттарын, қалақты машиналарды, т.б. жасаудың теория негізі болып табылады. Аэродинамиканың негізгі шешетін мәселесі – аэродинамик.аэродинамикалық көтеруші күшті жоғарылату, [[аэродинамикалық кедергі]]ні азайту жолдарын іздестіру. Аэродинамика теориясы аэромеханикалық теңдеулер түрінде дәлелденеді. Аэродинамиканың тәжірибелік әдістері арқылы (мысалы, аэродинамикалық құбырда сынау) ұқсастық теориясына сүйене отырып ұшу аппараттарына әсер ететін аэродинамик. күштер (алдымен кішірейтілген модельді сынау арқылы) анықталады. Ал авиациялық емес аэродинамикада ( өнеркәсіптікӨнеркәсіптік Аэродинамикааэродинамика) жел қозғалтқышы, ауа ағынды аппараттар (эжекторлар), желдеткіш техникасы (ауа кондиционерлері), жер көлігінің ([[автомобиль]]дер, поездар) қозғалысына байланысты пайда болатын аэродинамикалық күштер, сондай-ақ үйлер мен ғимараттарға желдің әсері, т.б. қарастырылады.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> ▼
▲'''Аэродинамика'''<ref>Жолымбетов Ө.Ш., Құлназаров А.К., Спорт терминдерінің түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақша-орысша, ISBN 9965-822-48-4</ref> жеке [[ғылым]] ретінде 20 ғасырдың бас кезінде авиацияның дамуына байланысты қалыптасты. Аэродинамикада жылдамдығы [[Дыбыс Жылдамдығы|дыбыс жылдамдығынан]] төмен (340 м/с-тан төмен) қозғалыстар қарастырылады. Сондықтан ол ұшу аппараттарын, қалақты машиналарды, т.б. жасаудың теория негізі болып табылады. Аэродинамиканың негізгі шешетін мәселесі – аэродинамик. көтеруші күшті жоғарылату, [[аэродинамикалық кедергі]]ні азайту жолдарын іздестіру. Аэродинамика теориясы аэромеханикалық теңдеулер түрінде дәлелденеді. Аэродинамиканың тәжірибелік әдістері арқылы (мысалы, аэродинамикалық құбырда сынау) ұқсастық теориясына сүйене отырып ұшу аппараттарына әсер ететін аэродинамик. күштер (алдымен кішірейтілген модельді сынау арқылы) анықталады. Ал авиациялық емес аэродинамикада (өнеркәсіптік Аэродинамика) жел қозғалтқышы, ауа ағынды аппараттар (эжекторлар), желдеткіш техникасы (ауа кондиционерлері), жер көлігінің ([[автомобиль]]дер, поездар) қозғалысына байланысты пайда болатын аэродинамикалық күштер, сондай-ақ үйлер мен ғимараттарға желдің әсері, т.б. қарастырылады.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref>
[[file:FA-18 Hornet breaking sound barrier (7 July 1999).jpg|thumb|320px|[[Прандтль—Глоерт Эффектісі]]|left]] ▼▲'''Аэродинамика''' — газ тәрізді ортаның (соның ішінде ауаның) қозғалысының және оның акқыш денемен өзара әрекетінің зандарын зерделейтін механика бөлігі. [[Авиация]], космостық-ракета, [[артиллерия]] және басқа техникаларды жоспарлау кезінде кеңінен қолданылады. Аэродинамика теориялық (газ қозғалысының зандылығын және оның денеге ықпал етуін зерделейді) және эксперименттік (газ қозғалысын және оның айнала ағу денелерімен, атап айтқанда, аэродинамикалық трубалар мәделдеріндегі немесе ұшу аппараттарында өзара әрекетін зерттейді) болып бөлінеді. Аэродинамиканың негізгі мақсаты — қозғалыстағы денеге газ әсер ету кезінде пайда болатын күш пен жағдайды, ұшу аппараттарының аэродинамикалық сипатқа ие болуын зерделеу.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001</ref>
==Аэродинамикалық күштер==
▲[[ fileСурет:FA-18 Hornet breaking sound barrier (7 July 1999).jpg| thumbнобай| 320px|[[Прандтль—Глоерт Эффектісі]] |left]]
'''Аэродинамикалық күштер''' — [[ауа]]да не [[Газдық режим|газды ортада]] қозғалушы денеге әсер ететін күштер. Ауадан ауыр ұшатын аппараттардың ұшуы ауа ағысының кезінде пайда болатын осы күштерді пайдалануға негізделген. Аэродинамикалық күштердің көлемі ауа ағысының жылдамдығына, ауа [[Тығыздық|тығыздығына]], дененің бітіміне, жоғары сыртқы беттің жай-күйіне байланысты.
==Дереккөздер==
| 