Қазақ (қырғыз) Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Жаңа бетте: {{Значения|Киргизская АССР}} {{Не путать|Киргизская Автономная Социалистическая Советская Респ... Тег: тесттік өңдеме |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{КСРО республикалары
|name = Қазақ АКСР
|rus-name = Киргизская Автономная Социалистическая Советская Республика
|loc-name = Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы
|full-name = Қазақ (Қырғыз) Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы
|year_start = 1920
|year_end = 1925
|motto = Барлық елдердің пролетарлары бірігіңдер!
|
|arms = Emblem of the Russian SFSR.svg
|
|language = Жоқ ([[Қазақ тілі|қазақша]] және [[Орыс тілі|орысша]])
|
|year_start = 16 маусым 1920
|year_end = 19 сәуір 1925
}}
{{История Казахстана}}
'''Қырғыз Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы''' — 1920 жылдың 16 маусымында [[РСФСР]] құрамында құрылған автономилы қазақ республикасы.
Республика орталығы — [[Орынбор]] қаласы.
== Тарихы ==
1920 жылдың маусымында КСРО басшылығымен қырғыз-қайсақтардың (ол кезде қазақтарды қырғыз не қырғыз-қайсақ деп, ал қырғыздарды қара-қырғыз (кара-киргиз) деп атаған) мекен еткен жерлері Орал, Торғай, Семей облыстары, Закаспийский облысының Адай уезі, Бөкей Ордасы және Орынбор облыстары аумағынан қазақтардың ұлттық автономиялық республика құру шешімі қабылданды. Республика астанасы - Орынбор қаласы деп жарияланды.
ВЦИК-тің 1921 жылғы 17 қантардағы Жарлығымен Омбы губерниясынан республика құрамына қазақ халқы ертеден шоғырланған Ақмола, Атбасар, Көкшетау және Қызылжар (Петропавл) уездері Ақмола облысы болып енді.
Сондай-ақ, 1921 жылдың 1 қазанында қазақтар шоғырланған Омбы облысының 15 ауданы да республика құрамына өтті.
ВЦИК-тің 1924 жылғы 21 қазанындағы Жарлығымен бұрын Орынбор облысынан Башқұрт АКСР-ның құрамына өтіп кеткенТоқ-Сұран және Иманғұл аудандары Қазақ АКСР-ы құрамына қайтарылды.
1924 жылы Түркістан КСР-ның таратылуына орай, қазақтар шоғырланған Жетісу, Сырдария, Самарқанд облыстары Қазақ АКСР-ы құрамына кірді. Жетісу облысы аумағынан Қара-қырғыз автономиялы облысы құрылды.
1925 жылы республиканың батысында, Арал теңізінің оңтүстігінде Қарақалпақ автономиялы облысы Қазақ АКСР-ы ішінен құрылды.
1925 жылдың сәуірінде республиканын орысша атауы Киргизкая АССР-дан [[Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Казакская АССР]] болып өзгертіліп, ел астанасы Орынбордан Қызылорда қаласына көшірілді.
== Әдебиет ==
* Административно-политическое строение Союза ССР: (материалы о территориальных преобразованиях с 1917 года по 1 июля 1925 года) / С. И. Сулькевич, консультант Адм. Комис. ВЦИК. — Ленинград: Государственное издательство, 1926. 300 с.: таблицы — Перечень республик, областей и губерний с данными о площадях и населении по исчислению ЦСУ на 1 января 1925 года.
* [http://elib.ngonb.ru/jspui/bitstream/NGONB/3711/2/202.pdf Ежедневная газета «Советская Сибирь» № 202 (273). Пятница 10 сентября 1920 года. Омск (Декрет об Автономной Киргизской Социалистической Советской республике)]
== Сілтемелер ==
* [http://eprints.lib.hokudai.ac.jp/dspace/bitstream/2115/39434/1/ASI21_006.pdf Аманжолова Дина. Казахская автономия: от замысла националов к самоопределению по-советски (pp. 115−143 Acta Slavica Iaponica, tomus 21, 2004 Hokkaido University)]
|