Зеренді ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎Дереккөздер: clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
48-жол:
|Commons санаты =
}}
'''Зеренді ауданы''' – [[Ақмола облысы]]ның солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс. [[1935]] жылы құрылған. [[1997]] жылы [[Көкшетау ауданы]]мен біріктірілді. Жер аумағы 8 мың км². Тұрғыны 42,3 мың [[адам]], орташа тығыздығы 1 км²-ге 5,5 адамнан келеді ([[2008]]). Аудандағы 81 елді мекен 24 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген. Аудан орталығы – [[Зеренді]] аулы. Зеренді ауданы [[Көкшетау қыраты]]ның солтүстігін алып жатыр. Жер бедері аласа таулы, ұсақ шоқылы, ойлы-белесті жазық. Ірі таулары: [[Зеренді]] (587 м), [[Жыланды]] (609 м), [[Қараүңгір]], [[Қаратау]], [[Қошқарбай]], [[Шымылдықты]], [[Байөтер]] (551 м), [[Елікті]] (502 м), [[Нарөлген]] (489 м), т.б. Кен байлықтарынан [[алтын]], [[қызғылт гранит]], [[доломит]], құрылысқа жарамды [[тас]], [[құм]], [[каолин]], [[емдік саз]], т.б. кездеседі. [[Климат]]ы тым континенттік: қысы ұзақ (қар 140 – 160 күн жатады) суық, қары аз (20 см), жазы жылы әрі құрғақ. Ауаның орташа темпепатурасы қаңтарда –18°С, шілдеде 19°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 350 – 400 мм. Ауданның оңтүстікнен солтүстігіне қарай [[Шағалалы өзен]] мен оның оң саласы [[Қылшықты өзен]] ағып өтеді. Оңтүстігінен [[Есіл (өзен)|Есілдің]] оң салалары – [[Жабай]], [[Аршалы]], [[Қошқарбай]] бастау алады. Аудан аумағында [[көл]] көп. Ірілері: [[Зеренді]], [[Қарағайлыкөл]], [[Айдабол]], [[Бірқыз]], [[Шымылдықты]], [[Құмдыкөл]] (тұщы), [[Қараңғыүңгір]], [[Жамантұз (Ақмола облысы)|Жамантұз]], [[Жолдыбай (көл)]], [[Ахметжансор]]. Аудан жерінде шіріндісі мол қара және күңгірт қоңыр [[топырақ]] кең тараған, сортаңдар да кездеседі. Тың игеру жылдары ауданның көп жері жыртылған. Ауданның солтүстік бөлігін [[қайың]], [[терек]] шоқтары өскен [[орман]]дар алып жатыр. Қыраттың биік жерлері мен шоқыларда [[қарағай]], Зеренді өңірінде [[қылқан жапырақты орман]], [[Кіші Түкті]] өңірінде қайыңды, [[теректі ормандар]] өседі. Орманда [[қарақат]], [[таңқурай]], [[мойыл]], [[итмұрын]], бүлдірген бар. Ашық жерлерде [[қараған]], [[тобылғы]], т.б. [[бұталар]], [[бітік шалғындық]], [[астық тұқымдас]] түрлі [[шөп]]тер, [[қызғылт селеу]], [[сәбізшөп]], [[бетеге]], [[жусан]], тастақты жерлерінде [[қына]] өседі. [[Орман]]да [[қасқыр]], [[бұлан]], [[елік]], [[қоян]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[суыр]], [[тиін]], даласында [[кемірушілер]] кездеседі. [[Дала]], [[су]] [[құстар]]ының 200-ден аса түрі мекендейді. Ауданда [[Куйбышев]], [[Самарбай]], [[Зеренді]], [[Кіші Түкті]], т.б. [[орман шаруашылықтары]] мен олардың бөлімшелері орналасқан. Ірі елді мекендері: [[Айдабол]], [[Алексеевка]], [[Бірлестік кенттері]], [[Зеренді]], [[Шағалалы]], [[Еленовка]], [[Викторовка]], [[Куропаткино]], [[Симферопольское]], [[Ақкөл ауылы|Ақкөл ауылдары]]. Зеренді ауданы [[экономика]]сының басты салалары [[егін шаруашылығы|егін]] және [[мал шаруашылығы]] [[Ауыл шаруашылы]]ғыншаруашылығын пайдаланылатын жері 642,4 мың га (2008), оның ішінде егістігі 233,7 мың га, [[тыңайған жер]]і 112 мың га, шабындығы 3,1 мың га, жайылымы 278,2 мың га. Орман 85,9 мың га жерді қамтиды. Аудан жері арқылы [[Алматы – Петропавл]], [[Қостанай – Барнауыл]] темір жол, [[Алматы – Петропавл]], [[Атбасар – Көкшетау]], [[Саумалкөл – Шортанды]], т.б. [[автомобиль]] жолдары өтеді.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
 
==Ауылдық округтер==