Нацизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Тоталитаризм» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
'''Нацизм''' - [лат. ''natio'' - ұлт] - [[1933]]- [[1945]] жж. [[гитлерлік Германияның идеологиясы]] мен тәртібі. "Нацизм" ұғымы арийлік нәсілдің басқа ұлттар мен халықтардан артықшылығын уағыздаған
[[Германия]] фашистік [[Национал-социалистік партиясы]]ның (НСП) атауынан шықты. Герман фашизмі (национал-социализм) XX ғ. адамзат тарихындағы ең қасіретті соғысты бастады. Оның билігі күшке табынушылықты тірілтіп қана қоймай, бүтін бір ұлттарды нәсілдік- саяси белгілеріне қарай қырып-жоюды қалыпқа айналдырды.
Әдетте нацизмді [[фашизм]]мен теңдестіреді. Ал айда ''Fashio'' "бірлестік" немесе "одақ" дегенді білдіреді, фашистер - ол "одақтастар", ал фашизм "одақтастық". XIX ғ. бұл сөзді республикандық, кәсіподақтық және социалистік топтар өздерінің басқа партиялардан ерекшелігін көрсету үшін қолданды. XX г. басында бұл символды [[итальяндық оңшылдар]] пайдаланды. [[1917]] ж. бастап [[итальян парламенті]]нің оң қанаты "Ұлттық қорғаныс Одағы" деген атпен бірлесті. [[1915]] ж. негізі қаланған "Төңкерістік іс-әрекеттер Одағы" және [[1919]] ж. [[Бенито Муссолини|Муссолини]] ұйымдастырған соғыс ардагерлері одағынан - "Күрес Одағы", кейіннен [[1921]] ж. [[Ұлттық фашистік партия]] аталған фашистік партия пайда болды. Нацизм - ең алдымен "герман фашизмі". Нацизм "бастапқы" итальяндық фашизмнен елеулі түрде ерекшеленеді.
[[Итальян фашистік партиясы]]на ұқсап, [[Германияның Национал-социалистік жұмысшы партиясы]] да соғыстан кейінгі жылдардағы экономикалық және қоғамдық дағдарыстар жағдайында пайда болды. Бұл партияның тарихы, құрылымы, бағдарламасы, саяси тәжірибесі, тіпті, идеологиясы оның итальяндық бейнесін елестеді. 1922 ж. национал-социализм "фашизм" атауына орынды ие болды. Партия бағдарламасының негізгі құрамдас бөлігі [[антисемитизм]] болды. Бұл антисемитизм [[нәсілдік идеологиясы]]н сылтауратты, басынан национал- социалистерді фашистерден ажыратып қарайды.
 
Фашизм мен национал-социализмнің арасындағы ұқсастық әлеуметтік және идеологиялық салада ғана емес, сырт келбетінен де, саяси тәжірибесінен де байқалады. Партия әскери сипатта ұйымдасып, құрылды, [[мундирлер]] киген және ішінара қаруланған бөлімдерге арқа сүйеді. Национал-социализмнің шарықтауына экономикадағы және қоғамдық өмірдегі дағдарысты құбылыстар, [[Германия]]дағы ұсақ буржуазияның басым бөлігінің аңқаулығы мен фашистік емес, антифашистік қоғамдық күштердің және партиялардың қателігі себеп болды.
Нацистер билікке лаңкестік және жалған заңдылықты әдістермен келді. Сот органдары саяси және нәсілдік тұрғыда ұнамсыз соттардан және прокурорлардан аршылды, "саяси қылмыстары" үшін жаза ауырлатылды. [[1934]] пен [[1944]] жж. аралығында барлығы шамамен 13000 адам өлім жазасына кесіліп, олардың басым көпшілігі орындалды. [[Германия]]да және олар басып алған [[Еуропа елдері]]ндеелдерінде [[еврейлер]]ге жала жабудың, шеттетудің, азаматтығынан айырудың, тонаудың және қудалаудың жекелеген кезеңдері [[холокосхолокост]]тыңың алғышарттарын қалыптастырды. [[1942]] ж. 13 [[наурыз]]да "сығандармен қарым-қатынас жасау туралы нұсқау" орнатылғаннан кейін, "еврейлерге қатысты ерекше нұсқауларды" "сығандарға қатысты да қолдану жөнінде" үкімімен 500000- нан 600000-ға дейін цыгандар Освенцимде және екі лагерде газбен уландырылды.
[[1933]] ж. [[Германия]]ның көпшілік антифашистері "[[Гитлер]] соғысқа аттанбақ!" деп мәлімдеді. Алайда, Батыс және Шығыс Еуропаның мемлекет қайраткерлері немқұрайлық танытып, иектерінен ары аса алмай, нацизмді бітімгершілік саясаты арқылы реттеп, дамуын тежеуге болады деп сенді. Нацистердің қасіретті қылмыстарының салдарының ғаламдық ауқымын әлемге көрсеткен, басты әскери қылмыскерлердің үстінен жүргізілген ([[1945]] ж. [[қараша]] - [[1946]] ж. [[қазан]]) [[Нюрнберг процесі]]нің мәні зор болды.
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Нацизм» бетінен алынған