Уикипедия

Сарыбасқурай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш clean up, replaced: Пайдаланған Әдебиет → Дереккөздер using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{taxobox
[[File:Sisymbrium officinale Sturm4.jpg|thumb|Сарыбасқурай]]
|name = Сарыбасқурай
'''Сарыбасқурай''' ([[Латын тілі|лат]]. ''Sіsymbrіum'')<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref> — [[орамжапырақ тұқымдасы]]на жататын бір немесе көп жылдық шөптесін [[өсімдік]].▼
|image = Sisymbrium altissimum plant.jpg
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|unranked_divisio =
|unranked_classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo =
|ordo =
|familia = [[Орамжапырақ тұқымдасы]]
|genus = '''Сарыбасқурай''' (''Sіsymbrіum'')
|species =
|binomial =
|binomial_authority =
|}}
▲'''Сарыбасқурай''' ([[Латын тілі{{lang-la|лат]]. ''Sіsymbrіum''}})<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref> — [[орамжапырақ тұқымдасы]]на жататын бір немесе көп жылдық шөптесін [[өсімдік]].
 
== Ботаникалық сипаты ==
== Сипаты ==
* Биіктігі 20 — 100 см.
* Сабағы тік.
* [[Жапырақ]]тарыЖапырақтары қауырсын салалы, шеті иректелген, сырты түкті.
* [[Гүл]]деріГүлдері [[сары]] түсті, ұсақ [[шашақ]] [[гүлшоғыр]]ынагүлшоғырына топталған.
* [[Маусым]] — [[шілде]] айларында [[гүл]]депгүлдеп, [[жеміс]] салады.
* Жемісі — бұршаққын.
* [[Жеміс]]і — [[бұршақ]]қын.
 
* [[Қазақстан]]да [[шалғын]]ды жерлер мен [[тау]]дың [[тастақ]]ты [[беткей]]лерінде, [[өзен]] бойларында, [[жол]] жиектерінде, тұрғын [[үй]]лердің маңында, [[егістік]]терде өседі.▼
== Өсетін жері ==
▲* [[Қазақстан]]да [[шалғын]]дышалғынды жерлер мен [[тау]]дыңтаудың [[тастақ]]тытастақты [[беткей]]леріндебеткейлерінде, [[өзен]] бойларында, [[жол]] жиектерінде, тұрғын [[үй]]лердіңүйлердің маңында, [[егістік]]тердеегістіктерде өседі.
 
== Түрлері ==
Сарыбасқурайдың бірнеше [[түр]]і бар:
* [[ДәріДәрілік сарыбасқурай]]лік Сарыбасқурай (S.''Sіsymbrіum offіcіnale'') - [[Алтай]]да, [[Іле Алатауы]]нда жиі кездеседі.
* [[Лезелиев сарыбасқурайы]] Сарыбасқурайы(''Sisymbrium loeselii''), өзгергіш Сарыбасқурай, биік Сарыбасқурай) — жақсы [[мал]] азықтық [[шөп]]тершөптер, олардан [[сүрлем]] дайындалады. Кейбір түрлері [[у]]лы.
* [[Шалатікенді Сарыбасқурайсарыбасқурай]] (S.''Sіsymbrіum subspіnescens'') — [[эндемик]] түр деп саналады.
* Сарыбасқурайдың [[арамшөп]]тік түрлерінің өте көп ұсақ [[тұқым]]ыныңтұқымының құрамында 30%-ға дейін [[май]] болады.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 том</ref>
 
== Емдік қасиеті және қолданысы==
Дәрі жасау үшін сарыбасқурайдың жер үстіндегі бөлігін гүлдеген кезінде пайдаланады. Негізінен оны жас күйінде пайдаланған дұрыс, кептірілген өсімдіктің дәрілік [[қасиет]]іқасиеті кемиді. Құрамында [[эфир майлары]], С [[дәрумен]]і бар. Дәрілік сарыбасқурайды көбінесе құрқұлақ ауруына қарсы және несеп жүргізетін, қақырық түсіретін дәрі ретінде қоладанады. [[Дизентерия]]ны емдеу үшін және іріңді жараларға да пайдаланылады.<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref>
* Дәрілік сарыбасқурайды көбінесе [[құрқұлақ]] ауруына қарсы және [[несеп]] жүргізетін, [[қақырық]] түсіретін дәрі ретінде қоладанады.
* [[Дизентерия]]ны [[емдеу]] үшін және [[ірің]]ді [[жара]]ларға да пайдаланылады.
 
==Тағы қараңыз==
* [[Эндемик]]
* [[Қазақстан]]
* [[Алтай]]
* [[Дәрілік өсімдіктер]]
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
<references/>
 
== Дереккөздер ==
<references/>
 
[[Санат:Дәрілік өсімдіктер]]
[[Санат:Өсімдіктер]]
[[Санат:БиологияҚазақстан флорасы]]
[[Санат:Орамжапырақтар]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сарыбасқурай» бетінен алынған