Джеймс Кук: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш «Ұлыбритания тұлғалары» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Captainjamescookportrait.jpg|thumb|right|Кук, Джеймс]]
'''Джеймс Кук''' ({{lang-en|James Cook}} , 7 қараша 1728 ж., Мартон, [[Йоркшир]] — 14 ақпан 1779 ж., Гавайи аралы) — ХҮІІІ ғасырдағы атақты ағылшын әскери теңізшісі, зерттеуші, картограф. Әлемдік мұхитты зерттеу бойынша үш экспедиция басқарған. Ол оңтүстік материк (Австралия) жағалауын, Үнді мұхитын зерттеп, көптеген аралдар ашты.
===Өмір баяны===
Джеймс Кук
Жеті жылға созылған ағылшын - француз соғысы кезінде Кук өзі сұранып, бір әскери кемеге матрос болып орналасады, бұл кеме командирі Хью Паллиесер еді. Ол білгір матросқа назар аударып, кейіннен оған офицер шенін береді де, Канаданың Лаврентий өзені бойында француздарға қарсы жүріп жатқан соғыстарға жібереді. Ол өзеннің тереңдігін өлшеп, кеме жүзуге болатындығын дәлелдейді. Бұл соғыста ағылшындар жеңіп шығады да, Кук кемесі 1759-1760 жылдары жағада тұрады.
1768 жылы 20 ақпанда Кук тынық мұхитқа шығып, оны зерттей бастайды. Кук экспедициясында – географ, гидрограф, астроном тағы басқа ғалымдар бар еді. Кук жаңа Зеландия, Австралия жағалауларын тағы да басқа көптеген аралдарды ғылыми тұрғыдан жан жақты зертттеді. Ол ашқандарын картаға түсіріп отырды. Оның кемесі 1771 жылы 12 шілдеде Англия жағалауына келіп тоқтайды.▼
Бұл кезде Кук [[геометрия]], [[астрономия]] ғылымдарын үйренеді. [[1762]] жылы Куктың [[Ньюфаундленд]] аралының оңтүстік-шығысын зерттеуге жібереді. Ол бұл жұмысты ойдағыдай орындайды. Сөйтіп, [[1764]] жылы [[Ньюфаундленд]] [[]]аралының бас гидрографы болып, мұнда [[1767]] жылға дейін жұмыс істеді. [[1768]] жылы Британия империясы оңтүстік материкті зерттеуге экспедиция ұйымдастырды. Жеті жылдық соғыстан кейін, Англияның [[Атлант мұхиты]] мен [[Үнді мұхиты]]нда үстемдігі басым болды. Ал француз кемелері үлкен экспедиция жіберді. Бұл кезде [[Тынық мұхиты]]нда испан кемелері де жүзе бастаған, өйткені олар жеті жылдық соғыста француздар жағында болып, ағылшындарға қарсы соғысқан болатын.
1772 жылы Кук жер шарын айналып шығуға екінші рет аттанады. 1773 жылы 17 ақпанда Кук тұңғыш рет 3935’шығыс бойлықтағы Оңтүстік поляр шеңберінен өтті. Оңтүстік жарты шар суын зерттеп, 58 – 60 градус оңтүстік ендік бойымен 97 – 147 градус шығыс бойлыққа жетті, содан кейін Жаңа Зеландияға келді.▼
▲[[1768]] жылы 20 ақпанда Кук тынық мұхитқа шығып, оны зерттей бастайды. Кук экспедициясында – географ, гидрограф, астроном тағы басқа ғалымдар бар еді. Кук
Кук тағы да үшінші рет оңтүстік экспедицияға аттанды. 1773 жылы 18 желтоқсанда Антарктида материгіне қарай екінші рет, Оңтүстік поляр шеңберінен өтті. 67 21′ Оңтүстік ендікте болды. 1774 жылы 26 ақпанда Оңтүстік поляр шеңберінен үшінші рет өтіп барып Антарктидаға жақындады. 30 ақпанда ол Антарктидаға жақындап барды, бірақ Д.Кук оны жер шарының алтыншы материгі екенін білмеді, «бұдан әрі жер жоқ, онда адам тұра алмайды» деген оймен Англияға оралды.▼
[[1772]] жылы Кук жер шарын айналып шығуға екінші рет аттанады.
▲
▲Кук тағы да үшінші рет оңтүстік экспедицияға аттанды. [[1773]] жылы 18 желтоқсанда [[Антарктида]] материгіне қарай екінші рет, Оңтүстік поляр шеңберінен өтті. 67 21′ Оңтүстік ендікте болды. [[1774]] жылы 26 ақпанда Оңтүстік поляр шеңберінен үшінші рет өтіп барып Антарктидаға жақындады. 30 ақпанда ол Антарктидаға жақындап барды, бірақ Д.Кук оны жер шарының алтыншы материгі екенін білмеді, «бұдан әрі жер жоқ, онда адам тұра алмайды» деген оймен Англияға оралды.
[[Санат:1728 жылы туғандар]]
| |||