'''Антигендер''' (''antigen''; {{lang-grc| anti}} — карсы; {{lang-grc|genesis}} — шығу тегі) - [[организм]]ге әртүрлі жолдармен енген және оғаноган қарсы жүретін иммундық реакциялар нәтижесінде [[адам]] мен [[жануарлар]] денелерінде қарсыденелер (антиденелер) түзілетін, табиғаты [[организм]]ге жат ірі молекулалы протеиндік заттар және полисахаридтер<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ — Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9</ref>; қанға еніп, ерекше антиденелерді қалыптастыруға қабілеті бар [[Полисахаридтер|полисахаридті]] немесе ақуызды заттар. Барлық [[ақуыз]]дарда өте ауыр дерттен қорғау қасиеті бар. Мысалға [[адам]] жұқпалы арулардың қоздырғышымен залалданғанда адам организміндеағзасында оны осы ауру қоздырғыштарынан қорғайтын антиденелер түзіледі.<ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>
'''Антигендер''' — гендеp жағынан ерекше бөлек немесе олардың жасанды түрлері. Организмде арнайы иммундық (антидене, немесе әсерленген [[лимфоцит]] клеткаларын жасау) жауап туғыза алады. Антигендік қасиет барлық тірі организмдердің [[макромоле- кула|макромолекулаларына]]—ақуыздарға—белоктарға, [[полисахарид]]терге, карбогидраттарға, липополисахаридтерге (табиғи антигендер) және бір қатар күрделі жасанды полимерлерге (жасанды антигендер) тән. Барлық табиғи Антигендер белгілі бір биологиялықб и о л о- гиялық түрге тән, ал өзара олар тәнсіз, яғни әр түрге тән. Физико-химиялық қасиеттеріне қарай олар кор пускулдық (мысалы бактериялар), ерігіштік (мысалы [[токсиндер]] мен [[ферментер]]) болып бөлінеді. Антигендер қүрамында әрдайым иммундық жауаптың тәндігіне жауапкер детерминанттар болады. Бұл жауапкершілік Т-лимфоциттердің рецепторларына жабысу және қорғаныс жауаптарын тұрақтандырумен байланысты. Көпшілік Антигендер құрамында бірнеше тәнді және тәнсіз детерминанттар болады, сөйтіп олар көпк ө п немесе бір валентті бола алады. Егер мұндай антигендердің құрамында бөтен заттар болмаса, оларды дарад а р а Антигендер деп атайды. Антигендердің иммундық жауап туғызуын күшейту үшін оларды кейде минерал майына немесе басқа бір инертті қосымша әсерсіз заттарға қосады (депанентті Антигендер) Антигендердің тағы бір түрі — белгілі (енді) Антигендер. Олардың мо- лекулаларына радиоактивті изотоптар, ауыр металл атомдары, флюоресцентті бояулар енгізіледі, сондықтан олар морфологиялық және серологиялық зерттеулерде өте жақсы көрінетін болады.
<ref>Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология. Орысша-қазақша сөздік. – Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993 жыл. ISBN 5-630-0283-X</ref>
