Әлеуметтану: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

<br /> '''[[Герберт Спенсер]]''' ([[1820]]-[[1903]]) англиялық [[философ]] және [[әлеуметтанушы]]. Әлеуметтік қатынастарды [[эволюция]] ықпалымен түсіндіруге ишараны біз тек Герберт Спенсердің алғашқы шығармаларынан ғана емес,[[Дарвин]] мен [[Геккель]] туындыларынан да табамыз. Бұл ишаралардың өздері әлі әлеуметтануды құрамайтын, өйткені ол үшін тікелей әлеуметтік құбылыстардан индукциялық жолмен алынған өзге [[факторлар]] қажет еді. Бірақ мұндай ишаралар жаңа ғылымның тұғырлары қайда жатқанын жеткілікті көрсететін; сонымен бірге олар әлеуметтанудың негізгі ұғымдарының кейбіреулерін жеткілікті айқындап, әлеуметтанушы тек тарихшы, [[экономист]], [[статист]] қана емес, [[биолог]] жене [[психолог]] болуға тиіс екендігін дәлелдеп берді Осылайша, [[эволюция|[[эволюциялық]] негізде және эволюцияшыл ойшылдар еңбегінің арқасында осы заманғы әлеуметтану қалыптасты. Ол адамдар коғамын жаратылыстык себептілік арқылы тәпсірлеу болып табылады. Ол адамзатты ғарыштык процестерден тыс тұрған және өзі үшін өзінің ерекше заңына ие тіршілік иесі деп қараудан бас тартады. Әлеуметтану қоғамның пайда болуын, өсуін, құрылысы мен кызметін эволюция процесіне қосыла әрекет жасайтын тәндік, өмірлік және психикалық себептердің әрекеті деп түсіндіруге бағытталғын ғылым болып табылады.

'''[[Франклин Гиддингс]]''' ([[1855]]- [[1931]]) [[америка|[[американ]] әлеуметтанушысы. Герберт Спенсердің эволюциялық идеяларын салыстырмалы және тарихи талдау саласында колданған алғашқы американ әлеуметтанушыларының бірі. Оның бастапқы еңбектері психологиялық [[эволюционизм]] мәселелеріне арналған болатын. Он тоғызыншы ғасырдың соңы мен жиырмасыншы ғасырдың алғашқы ширегінде жазылған оның еңбектері американ әлеуметтануының дамуындағы бірнеше сипатты бағытты, соның ішінде [[психология]] саласындағы теорияларға ынта қойғанын көрсетеді.