[[Сурет:Burj Khalifa building.jpg|thumb|280px|Әлемдегі ең биік көктіреген «[[Бурж Халифа]]»]]
{{Біріктірілсін|Зәулім үйлер}}
'''Көктіреген''', '''көктіреу''' ({{lang-en|skyscraper}}) — өте биік ғимарат. Тұрғын үй, жұмыс кеңсесі, қонақ үйі сияқты алуан-түрлі мақсаттарды атқаруы мүмкін. Бұрын 10-20 қабатты ғимараттарды осылай атаған болатын, ал қазіргі кезде бұл термин 40-50 қабаттан тұратын өте биік ғимаратқа байланысты қолданылады.
Көктіреген ғимараттардың минималды биіктігі даулы болып келеді. АҚШ пен Еуропада көктіреген ретінде 150 метрден (500 фут) аласа емес ғимараттарды атайды <ref>[http://www.skyscrapernews.com/news.php?ref=1244 Skyscrapernews]</ref>. ▼
Ең алғашқы мұндай ғимарат Каст-Айрон-Билдинг деп аталады, оны 1848 жылы [[Нью-Йорк]]те Джеймс Богардус (1800-1847 жылдар) салған. Бұл ғимараттың жоғарғы қабаты мен төбесі берік болуы үшін қаңқасы темірден жасалады. Бессемер тәсілін жетілдіре отырып, болатты өндіру барысында зәулім ғимараттар салуға мүмкіндік туды.
Уильям Ле Барон Дженнидің (1832-1907 жылдар) жобасы бойынша [[Чикаго]]дағы «Home Insurance Co.» серіктестігінің ғимараты салынды (1884-85 жылдар). Ол қаңқасы болаттан салынған ең алғашқы биік ғимарат болды. Зәулім ғимарат кессон немесе тіреулі фундаментке тірелетін жер асты бөлігінен тұрады, жер үстіндегі бөлігі бағанадан, бөренеден жасалған фермадан және төбеге дейін көтерілетін қабырғалардан тұрады. Зәулім ғимарат күшті жел мен сейсмикалық толқындарға берік болуы үшін құбырлар қиғашынан байланыстырылып құрылды.
Фазлур Хан (1928-1982 жылдар) ұсынған құбырлардың бір-бірімен байланысып жасалған бір бөлігі және кластерге жинақталып болаттан соғылған жіңішке құбыр құрылымы берік тіректі көрсетеді. Мұндай құрылым әлемдегі ең биік зәулімдерді (мысалы, Сирз-Тауэр) салу үшін қолданылған.
Зәулім ғимараттардың архитектурасы мен оның безендірілуі бірнеше кезеңнен өтті. Л.Салливан тік сызықты жоспарласа, «McKim, Mead, & White» (Ч.Ф.Мак-Ким, С.Уайт) неоклассицизм бағытын ұстанды. Негізінен зәулім ғимараттардың дизайнына халықаралық стиль тән. Алғашында ғимараттар коммерциялық құрылым үшін салынса, кейінірек тұрғын үй ретінде қолданысқа беріле бастады.
▲Көктіреген ғимараттардың минималды биіктігі даулы болып келеді. АҚШ пен Еуропада көктіреген ретінде 150 метрден (500 фут) аласа емес ғимараттарды атайды <ref>[http://www.skyscrapernews.com/news.php?ref=1244 Skyscrapernews]</ref>.
==Әлемнің ең биік ғимараттары==
{{main|Әлемнің ең биік ғимараттарының тізімі}}
Қазір әлемдегі ең биік көктіреген Дубайдағы Бурж Халифа ғимараты болса, екінші орын Меккедегі Абраж әл-Бәйт болып табылады.
== Дереккөздер ==
<references />
|