Барақ Қарауыл бай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Барақ Қарауыл бай''', '''Қарауыл Шілмәнбетұлы''', '''Байдәулет Шілмәнбетұлы''' - 1750 жылдар жобасында дүниеге келіп, 1849 жылдың жобасында [[Қарағанды облысы]], [[Жаңаарқа ауданы]], [[Қызылжар кенті]] іргесінде дүниеден өткен.

[[Барақ Бигелдіұлы]]ның үлкен ұлы Шілмәнбеттің үлкен ұлы Байдәулет жасынан зерек өскен жан екен. Байдәулет туралы ел ішінде әңгімелер көп. Бұл кісінің азан шақырып қойған аты Байдәулет екен. Сырдың бойынан, қазіргі Ақтөбе өңірі жерінен көшіп келген аз ғана ағайын [[Абылай хан]] бөліп берген, Қызыл Сеңгір мен [[Жетіқоңыр]] аралығындағы жердің шаруашылыққа жайлы шұрайлы жерлеріне таласып қалады. Келісе алмаған ағайындар, «Біздің сұраған жерлерімізді бермесеңдер, көшімізді өзіміздің үйренген тұсымызға қайта бұрамыз» деп, ренішке бой алдырып, кері қарай көшуге дайындық қылады. Сонда билер ақылдаса келіп әр атадан бір баладан, жалпы ұзын саны қырық-елу баланы атқа мінгізіп, батыстан шығысқа қарай жарыстырады. Жерлер алдын-ала бөліктерге бөлінісіп, әр бөліктің биігіне арнайы қарақшылар қадалып қойса керек. Кімнің аты сол қарақшыға бірінші жетсе, сол ауыл сол жерге орналасатын болып белгіленеді. Елдің басы алғашқы қарақшыға ауып, бағытты сонда нұсқайды. Елден бұрын төбенің басындағы қарақшыға жетіп, Байдәулет ат ойнатып тұрады. Осылай, Байдәулеттің арқасында сол жерге Тама тайпасының [[Дәулеткелді (ру)|Дәулеткелді]] балалары еге болған екен. Байдәулеттің ат бәйгесінде жеңіп алған жерін Қоңыртөбе деуші еді. Ол [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] өзеніне таяу, [[Жезқазған]]ға қарайғы асфальт жолдың Жетіқоңыр жақ бетінде, [[Ұлытау ауданы]]ның «Сарысу» кеңшарының Баймырза деген бөлімшесінен бері оңтүстікке қарай орналасқан.

Қарауылдың дүниеге шыр етіп келгенде қойылған аты, періште «әумин» деп қойған есімі – Байдәулет. Жасынан пысық, ширақ болған. Ертерек атқа мінген. Он бес-он алтысында билікке араласқан. Дәулеткелді атаның балаларына деп «Қоңыртөбе», «Ақкөл», «Жиделісай», «Тобылғылыны» жеңіп алғаннан соң, Байдәулет аты ескерілмей, «Қарауыл» атымен елге танылады.