Анаксимандр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

== Анаксимандр нақылы ==

Анаксимандрдың ≤''Табиғат туралы''≥ кітабынан бірнеше ауыз сөз бізге жеткен. Бұл туралы М.Хайдеггер "Анаксимандр нақылы" делінетін арнаулы мақала жазған. Аталған сөздің бірнеше түрлі аудармасы кездеседі. Ең жалпылық мағынадағысы:

 

Әділет ұғымы мейлі әлем үшін де, мейлі грек діні мен философиясы үшін де айырықша маңызға ие екені белгілі. Қазіргі заман адамы әділет ұғымын ежелгі мәдениеттер бойынша түсіне алады деу қиын. Анаксимандрдың идеясына негізделгенде, дүниедегі от, су, ауа, топырақ белгілі бір әділетті мөлшерде сақталады, бірақ олардың әрбіреуі өзінің іргесін кеңейтуге, басқа элементтерді қосып алуға тырысады. Бірақ бәрін басып түсетін табиғи қажеттілік заңы оларды бейберекет жібермей, олар ортасында негіздік тепе-теңдік сақтатқызып тұрады. От қана болса бәрі күлге айналады, бірақ күл деген топырақтың басталуы. Бұндай тепе-теңдіктің сақталуына негізделген әділет көзғарасы - дүние қанша қопарыла кеңейсе де, қусырыла тарылса да мәлім бір шектен шығып кетпейді деген сенімге ие етеді. Грек ұлты дәл осындай сенімге сенген. Ғалам өмір сүруінің бірінші ерекшелігі Әділет, тек әділет арқылы ғана ол тұрақты, баянды сақталады, ал егер ол әділетсіздік танытса, әлемнің ақырласуына алып барады. "Уақыт тәртібіне" бағынатын дүние әділетсіздікті жазамен толықтырып, өз-өзін түзетіп отырады. Бір қызығы, гректер көптеген жамандықтардың басын Құдайлардың әділетсіздігінен бастауы тегін емес, мысалы Троя соғысын адамдар емес, Құдайлар келтіріп шығарды деп түсінген.